ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP LỊCH SỬ 7
- Sự thành lập nhà Trần và sự củng cố chế độ phong kiến tập quyền.
- Nhà Lý sụp đổ
- Hoàn cảnh nhà Trần thành lập:
- Cuối thế kỉ XII nhà Lý suy yếu
+ Quan lại ăn chơi sa đọa, không chăm lo đến đời sống nhân dân.
+ Hạn hán, lũ lụt xảy ra liên miên, nhân dân khổ cực, các thế lực phong kiến nổi dậy quấy phá.
+ Đầu năm 1226 Lý Chiêu Hoàng nhường ngôi cho Trần Cảnh -> nhà Trần thành lập.
- Nhà Trần củng cố chế độ phong kiến tập quyền
- Trình bày bộ máy nhà nước thời Trần
- Bộ máy nhà nước quan lại thời Trần cũng giống như thời Lý, được tổ chức theo chế độ quân chủ trung ương tập quyền , gồm 3 cấp: triều đình, các đơn vị hành chính trung gian: lộ, phủ, huyện (Châu) và cấp hành chính cơ sở là xã. Thời Trần thực hiện theo chế độ Thái Thượng Hoàng.
-Đặt thêm một số chức quan: Quốc sử viện, thái y viện, khuyến nông sứ, hà đê sứ, đồn điền sứ…
- Cả nước chia thành 12 lộ.
- Các quý tộc họ Trần được phong thưởng và ban thái ấp.
- Sơ đồ bộ máy nhà nước thời Trần
 |
|
12 lộ (Chánh, phó an phủ sứ)
Xã ( xã quan )
|
- Cuộc kháng chiến chống ngoại xâm dưới thời Trần
- Lần 1: Năm 1258
- Diễn biến
- Tháng 1/1258, 3 vạn quân Mông Cổ tiến vào nước ta theo đường sông Thao qua Bạch Hạc đến Bình Lệ Nguyên và bị chặn lại, sau đó tiến vào Thăng Long.
- Ta thực hiện kế sách “vườn không nhà trống”.
- Ta mở cuộc phản công lớn ở Đông Bộ Đầu
- Kết quả
- Ngày 29/1/1858 quân Mông Cổ rút chạy về nước. Cuộc kháng chiến lần thứ nhất chống quân xâm lược Mông Cổ kết thúc thắng lợi.
- Lần 2 : Năm 1285
- Tháng 1/1285, 50 vạn quân Nguyên do Thoát Hoan chỉ huy tiến vào nước ta.
- Trước thế giặc mạnh, quân Trần rút quân về Vạn Kiếp => Thăng Long => Thiên Trường
- Nhân dân Thăng Long thực hiện kế “Vườn không nhà trống”
- Lúc đó,Toa Đô từ Chăm - pa đánh ra Nghệ An, Thanh Hóa, mở cuộc tấn công xuống phía Nam tạo thế gọng kìm.
- Giặc rút về Thăng Long và rơi vào thế bị động.
- Tháng 5/1285, quân ta phản công giành thắng lợi lớn ở Tây Kết, Hàm Tử, Chương Dương, giải phóng Thăng Long.
- Toa Đô bị chém đầu, Thoát Hoan chui vào ống đồng chạy về nước.
- Lần 3 : Năm 1287 - 1288
- Diễn biến ( Vân Đồn )
- Trần Khánh Dư cho quân mai phục
- Khi đoàn thuyền của Trương Văn Hổ đến, quân ta đánh dữ dội.
- Kết quả:
- Phần lớn thuyền lương bị đắm, số còn lại bị quân ta chiếm .
- Diễn biến ( Trên sông Bạch Đằng )
-Tháng 4/128, đoàn thuyền của Ô Mã Nhi rút về theo sông Bạch Đằng.
- Ta nhử địch vào sâu trận địa khi nước dâng cao.
- Lúc nước rút, thuyền địch xô vào cọc và bị quân ta đánh từ 2 bên bờ.
Vua ( Thái thượng hoàng)
|