PHÒNG GD&ĐT VIỆT TRÌ
TRƯỜNG THCS TÂN ĐỨC
KỲ THI TUYỂN SINH VÀO LỚP 10 THPT
NĂM HỌC 2024-2025
Môn: NGỮ VĂN
Thời gian làm bài: 120 phút, không kể thời gian giao đề
(Đề tham khảo có 01 trang)
I. ĐỌC HIỂU (4,0 điểm)
Đọc kĩ đoạn trích sau và trả lời các câu hỏi bên dưới.
Không có gì tự đến đâu con
Quả muốn ngọt phải tháng ngày tích nhựa
Hoa sẽ thơm khi trải qua nắng lửa
Mùa bội thu trải một nắng hai sương.
Không có gì tự đến, dẫu bình thường
Phải bằng cả đôi tay và nghị lực.
Như con chim suốt ngày chọn hạt
Năm tháng bao dung nhưng khắc nghiệt lạ kỳ…
(Trích Không có gì tự đến đâu con – Nguyễn Đăng Tấn)
Câu 1 (1,0 điểm). Xác định thể thơ và phương thức biểu đạt chính của đoạn thơ.
Câu 2 (1,0 điểm). Em hiểu như thế nào về những câu thơ:
Quả muốn ngọt phải tháng ngày tích nhựa
Hoa sẽ thơm khi trải qua nắng lửa
Mùa bội thu trải một nắng hai sương.
Câu 3 (1,0 điểm). Chỉ ra và nêu tác dụng biện pháp tu từ được sử dụng trong câu thơ:
Như con chim suốt ngày chọn hạt.
Câu 4 (1,0 điểm). Em cảm nhận được điều gì trong nỗi lòng của cha mẹ qua đoạn thơ trên.
II. LÀM VĂN (6,0 điểm)
Câu 1 (2,0 điểm). Từ đoạn trích trên, em hãy viết một đoạn văn (từ 10-12 câu), bàn về thái độ
cần có của mỗi người khi đứng trước khó khăn thử thách
Câu 2 (4,0 điểm). Cảm nhận của em về thiên nhiên đất trời và những suy tư mà tác giả Hữu
Thỉnh gửi gắm trong đoạn thơ sau:
Sông được lúc dềnh dàng
Chim bắt đầu vội vã
Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu
Vẫn còn bao nhiêu nắng
Đã vơi dần cơn mưa
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi.
(“ Sang thu” - Hữu Thỉnh, Ngữ văn 9 Tập 2)
……………..HẾT…………….
ĐỀ THAM KHẢO
ĐÁP ÁN THAM KHẢO
(
Đáp án có 04 trang)
Phần
Câu
Nội dung
Điểm
I. ĐỌC
HIỂU
(3,0 điểm)
ĐỌC HIỂU
4,0
1
- Đoạn thơ được viết theo thể thơ: tự do
- Phương thức biểu đạt chính: biểu cảm
0,5
0,5
2
Ba câu thơ trên cho ta hiểu rằng sự thành công trong cuộc đời
mỗi con người không có gì là dễ dàng , cuộc đời luôn tồn tại
những khó khăn, thách thức, trở ngại, muốn được thành công thì
phải vượt qua.
1.0
3
Chỉ ra và nêu tác dụng biện pháp tu từ được sử dụng trong câu
thơ: Như con chim suốt ngày chọn hạt.
- Biện pháp tư từ: so sánh
- Hiệu quả:
+ Tạo cho câu thơ thêm sinh động, gợi cảm
+ So sánh hình ảnh con người với những chú chim chăm chỉ làm
việc cả ngày để nhấn mạnh con người muốn gặt hái thành công thì
phải bằng nghị lực và sự cố gắng, kiên trì.
1,0
4
- Đoạn thơ đã gửi gắm những lời khuyên nhủ, chia sẻ nhẹ nhàng,
tình cảm của cha mẹ dành cho con. Cha mẹ muốn con hiểu rằng
mọi sự thành công trên đời này đều phải do ta nỗ lực phấn đấu,
phải trải qua khó khăn thì mới có kết quả tốt đẹp.
- Đoạn thơ thể hiện sự quan tâm, yêu thương sâu sắc của cha mẹ,
sự lo lắng cho con trước những thử thách của cuộc đời.
1,0
II. LÀM
VĂN
(6,0 điểm)
LÀM VĂN
6,0
1
(2,0
điểm)
Viết đoạn văn (khoảng từ 10 đến 12 câu) trình bày suy nghĩ
của em về thái độ cần có của mỗi người khi đứng trước khó khăn
thử thách.
Yêu cầu về hình thức:
0,5
- Viết đúng hình thức một đoạn văn, dung lượng từ 10 đến 12
câu.
- Diễn đạt rõ ràng, mạch lạc; không mắc lỗi chính tả, dùng từ,
đặt câu.
- Đoạn văn sáng tạo, có cách diễn đạt mới mẻ.
Yêu cầu về nội dung:
1,5
a. Mở đoạn: Giới thiệu vấn đề nghị luận: về thái độ cần có của
mỗi người khi đứng trước khó khăn, thử thách.
b. Thân đoạn
*Giải thích:
- Khó khăn, thử thách trong cuộc sống là những tình huống gây
trở ngại mà chúng ta phải đối diện trên đường đời.
- Khó khăn là điều tự nhiên xảy đến, không ai có thể tránh khỏi.
0,25
1,0
*Ý nghĩa của khó khăn trong cuộc sống
- Mỗi lần vượt qua khó khăn,thử thách là một lần được trải
nghiệm, hình thành những bài học kinh nghiệm, bồi đắp vốn
sống.
- Giúp bản thân mạnh mẽ hơn trong cuộc sống.
* Thái độ cần có của mỗi người khi đứng trước khó khăn thử
thách.
- Cần lạc quan và dũng cảm, chấp nhận, đối mặt khó khăn, thử
thách;
- Rút ra bài học từ những thất bại.
- Học hỏi kinh nghiệm từ người đi trước.
- Cần tôi rèn ý chí, nghị lực, sức khỏe để có sức mạnh cả về vật
chất lẫn tinh thần; biến khó khăn, thử thách thành cơ hội để thực
hiện ước mơ và khát vọng.
(Dẫn chứng + Phân tích dẫn chứng)
- Nick Vujicic sinh ra đã không có cả tay lẫn chân. Nhưng anh
vẫn cố gắng vượt qua số phận bằng nghị lực. Anh trở thành
người truyền cảm hứng đến cho mọi người trên thế giới bằng
những bài diễn văn kể về câu chuyện cuộc đời mình.
*Mở rộng:
- Phê phán những con người không có tinh thần vượt qua khó
khăn, thử thách.
*Kết đoạn:
- Đừng sợ khó khăn
- Khi còn là HS: Hãy vượt qua những khó khăn trước mắt,
tương lai mới thành công.
0,25
2
(4,0
điểm)
a, Yêu cầu chung
- Đảm bảo cấu trúc bài nghị luận.
- Xác định đúng vấn đề nghị luận.
- Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng Việt.
- Bài viết sáng tạo, thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị
luận, có cách diễn đạt mới mẻ.
0,5
b. Yêu cầu cụ thể
3,5
HS có thể triển khai theo nhiều cách, nhưng cần vận dụng tốt
các thao tác lập luận, kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng;
đảm bảo các yêu cầu sau:
1. Giới thiệu về tác giả, tác phẩm, khái quát nội dung chính
của đoạn thơ..
0,25
2. Cảm nhận về thiên nhiên đất trời và những suy tư mà tác
giả gửi gắm trong đoạn thơ:
* Cảnh thiên nhiên đất trời lúc sang thu:
- Thiên nhiên đất trời sang thu tuyệt đẹp ở những biến chuyển,
1,5
vận động nhẹ nhàng của dòng sông, cánh chim, đám mây; đã tạo
nên bức tranh thu mang màu sắc cổ điển cao rộng, khoáng đạt từ
mặt đất đến bầu trời.
- Bức tranh thiên nhiên sang thu còn có những chuyển biến ở
các hiện tượng thời tiết đặc trưng của mùa thu miền Bắc: thu
sang nắng nhạt dần, những cơn mưa, sấm ít dần không đủ sức
lay động hàng cây đứng tuổi.
=> Bức tranh thiên nhiên tuyệt đẹp ấy được cảm nhận bằng tâm
hồn tinh tế, nhạy cảm, cảm xúc say sưa, tình yêu thiên nhiên của
tác giả.
* Những cảm xúc, suy tư sâu sắc của nhà thơ:
- Suy ngẫm về con người: Khi con người đã từng trải dạn dày,
bản lĩnh thì chín chắn, vững vàng hơn trước sóng gió cuộc đời.
- Suy ngẫm về thế sự, đất nước: Đất nước cũng chỉ mới bắt đầu,
được lúc thảnh thơi, yên bình, sẽ vững vàng hơn trong công
cuộc xây dựng cuộc sống mới.
=>Thể hiện nét đẹp lạ, độc đáo trong cách nhìn, cách cảm về
thiên nhiên, thái độ sống đầy trách nhiệm và niềm tin tưởng về
đời người của nhà thơ.
1,0
* Nghệ thuật đặc sắc của đoạn thơ:
- Đoạn thơ viết theo thể năm chữ giàu chất trữ tình.
- Hình ảnh thơ đẹp được gợi tả bằng nhiều cảm giác tinh tế:
sông dềnh dàng, chim vội vã, đám mây mùa hạ /vắt nửa mình,
sấm bớt bất ngờ, hàng cây đứng tuổi..
- Ngôn ngữ hàm súc, chính xác, đặc sắc thể hiện ở những từ
ngữ diễn tả trạng thái: dềnh dàng, vội vã, vắt nửa mình, … các
từ chỉ mức độ: vẫn còn, vơi dần, bớt,…
- Sử dụng các biện pháp tu từ: nhân hóa, đối, ẩn dụ,...
0,25
c. Đánh giá, tổng hợp
- Đoạn thơ cho thấy sự cảm nhận và miêu tả tinh tế của nhà thơ
qua nhiều yếu tố bằng nhiều giác quan và sự rung động trong
tâm hồn .
- Đoạn thơ là bức tranh thiên nhiên tươi tắn, sống động rất đẹp
lúc giao mùa, thể hiện nét trẻ trung dào dạt của tâm hồn yêu
thiên nhiên tha thiết đồng thời thể hiện những cảm xúc, suy tư
sâu sắc về cuộc đời, con người, về nhân dân, đất nước của Hữu
Thỉnh.
0,5
Lưu ý:
- Trên đây là những định hướng để giám khảo thẩm định, đánh giá bài làm của học
sinh. Giám khảo cần vận dụng linh hoạt những định hướng này, tránh áp đặt.
- Các câu đọc hiểu không trừ điểm trình bày, diễn đạt nếu học sinh mắc lỗi.
- Khuyến khích những bài làm bộc lộ được những suy nghĩ riêng, trình bày sáng tạo,
có chất văn.