CÁC ĐỀ NGHỊ LUẬN XÃ HỘI THI VÀO 10 CỦA KHU VỰC HÀ NỘI
Phần II (Ngữ liệu ngoài chương trình) | DÀN Ý CHUNG |
Tuổi trẻ đáng giá bao nhiêu - Sự bền bỉ quyết định thành công | - Giới thiệu vấn đề cần nghị luận; “Sự bền bỉ là yếu tố quyết định để thành công” 1. Giải thích: - Bền bỉ: kiên trì, nỗ lực, cố gắng không ngừng nghỉ, kiên trì với những gì mình đang làm, đang theo đuổi … - Nỗ lực phấn đấu, không chùn bước, bỏ cuộc trước khó khăn - Quyết tâm, kiên trì vượt qua thử thách để theo đuổi mục đích đã đề ra… 2. Biểu hiện: Dẫn chứng: những người bền bỉ, kiên trì đạt được thanh công (nhà giáo Nguyễn Ngọc Kí, hiệp sĩ công nghệ thông tin Nguyễn Công Hùng, cô gái xương thuỷ tinh Nguyễn Phương Anh… 3. Vai trò, ý nghĩa: - Giúp con người rèn luyện ý chí, nghị lực, vượt qua những khó khăn, thử thách… - Làm cho con người trưởng thành, bản lĩnh. - Là chìa khóa dẫn đến sự thành công… 4. Bàn luận: - Phê phán những người dễ nản chí, bỏ cuộc, chán nản khi gặp khó khăn … khó đạt được thành công 5. Bài học liên hệ: - Nâng cao ý thức rèn luyện sự bền bỉ, kiên trì - Học sinh: khắc phục khó khăn trong hoàn cảnh học trực tuyến nỗ lực từng ngày, kiên trì chăm chỉ học tập để đạt được ước mơ… |
Đắc nhân tâm - Gía trị của lời khen | *Nêu vấn đề - Giải thích lời khen là lời động viên, cổ vũ, khích lệ tinh thần cho người đạt được một thành quả hoặc hoàn thành công việc nào đó - trình bày biểu hiện * Bàn luận: Phân tích rõ ý nghĩa của lời khen trong cuộc sống: - Lời khen là động lực thúc đẩy con người cần cố gắng hơn nữa, nhân lên những hành vi tích cực, giảm đi hành vi xấu… - Người khen và người được khen cảm thấy vui vẻ, hạnh phúc, bao dung, vị tha… - Lời khen phải xuất phát từ thái độ chân thành, tích cực. Tránh nhầm lẫn lời khen với lời nịnh nọt, dối trá, lợi dụng… - Khen đúng chỗ, đúng lúc, đúng người, đúng việc sẽ tạo mối thiện cảm và lan tỏa những điều tốt đẹp, xây dựng con người và XH… *Mở rộng: Tuy nhiên trong cs vẫn có những người tiết kiệm lời khen, vô cảm trước thành công của người khác hoặc khắt khe trong đánh giá người khác. - Bài học nhận thức và hành động chung cho mọi người và Liên hệ bản thân.
|
Tuổi trẻ đáng giá bao nhiêu - Vai trò của lối sống chủ động | * Giải thích: Sống chủ động là gì? - Là tự mình lập kế hoạch, thực hiện, và chịu trách nhiệm với mọi vấn đề trong cuộc sống mà không chịu sự chi phối bởi hoàn cảnh bên ngoài… * Biểu hiện: Chủ động trong học tập, công việc: chủ động tìm tòi, nghiên cứu để đạt hiệu quả cao. Trong cuộc sống: làm chủ được tình thế, chủ động đề nghị, chủ động dấn thân… * Ý nghĩa, vai trò của sống chủ động: Khiến con người tự tin, bản lĩnh, linh hoạt ứng xử trong mọi tình huống để vượt qua khó khăn, hoàn thành mục tiêu, khát vọng, ước mơ; không ngừng tạo được cơ hội mới để khẳng định bản thân, đạt được thành công; nâng cao chất lượng công việc, cuộc sống góp phần xây dựng xã hội tốt đẹp hơn… * Mở rộng: Sống chủ động không phải là bất chấp tất cả để đạt được điều gì đó; phê phán những bạn trẻ sống dựa dẫm, thiếu tự tin, thụ động… * Rút ra bài học nhận thức, hành động, liên hệ phù hợp: Bản thân nhận thức như thế nào về lối sống chủ động, hành động ra sao để phát huy lối sống đó?
|
Nguồn Internet - Vai trò của niềm tin trong cuộc sống | - Hiểu được vấn đề cần nghị luận: giải thích khái niệm “niềm tin” (Niềm tin là hi vọng của con người vào những điều tốt đẹp vẫn luôn tồn tại trong cuộc sống) 0,25đ; thấy được vai trò của “niềm tin trong cuộc sống” (Chỉ khi có được niềm tin vào con người và cuộc đời thì những điều tốt đẹp mới có thể xuất hiện) 0,25đ - Bàn luận xác đáng về vấn đề nghị luận: + Thể hiện được chính kiến cá nhân với lý lẽ-dẫn chứng thuyết phục, phù hợp chuẩn mực đạo đức (niềm tin vào tri thức, niềm tin vào gia đình, bạn bè, niềm tin vào Đảng, Nhà nước…)0,5đ + Biết bàn luận mở rộng-phản đề: Niềm tin là điều quan trọng nhưng nên tùy trường hợp để vận dụng, không nên đặt niềm tin mù quáng, thiếu căn cứ bởi điều đó sẽ phản tác dụng, sẽ đem đến sự hoài nghi, phủ nhận tất cả, sống thiếu lí tưởng sau này. 0,25đ - Liên hệ bản thân và rút ra bài học nhận thức, hành động: Tin vào bản thân mình |
10 nghịch lí cuộc sống - Hãy làm việc tốt vì chính bạn | - Nêu vấn đề và giải thích thế nào là làm việc tốt (lấy ví dụ minh họa) - Khẳng định Hãy làm việc tốt vì chính bạn là lời khuyên đúng đắn và sâu sắc. Lí giải: Bởi vì, bản chất của con người là hướng đến những việc tốt đẹp. Khi làm việc tốt, chúng ta sẽ yêu cuộc sống hơn, yêu bản thân mình hơn. Cho nên, làm việc tốt mang đến cho bản thân chúng ta niềm vui trong sáng lành mạnh và sự tự tin, niềm tự hào. Hơn nữa, cuộc sống của mỗi con người luôn gắn liền với gia đình, cộng đồng. Làm việc tốt cũng là góp phần tạo dựng một môi trường sống lành mạnh, văn minh ... - Rút ra bài học, liên hệ bản thân: Cần hình thành cho mình thói quen làm điều tốt ngay từ những việc bình thường, nhỏ bé trong cuộc sống hằng ngày.
|
Giáo dục-chìa khóa tương lai - Ý nghĩa của GD với thế hệ trẻ | - Hiểu được khái niệm giáo dục: là một quá trình đào tạo con người một cách có mục đích, nhằm chuẩn bị cho họ tham gia vào đời sống xã hội, lao động, sản xuất, bằng cách tổ chức việc truyền thụ và lĩnh hội kinh nghiệm lịch sử xã hội của loài người… - Bàn luận xác đáng các ý nghĩa của giáo dục đối với bản thân: + Giúp bản thân có tri thức để sống, hiểu biết thể giới và cả chính mình. (Dẫn chứng) + Giúp bản thân có kĩ năng sống, đạo đức cần thiết để tồn tại, hòa nhập với cộng đồng, đóng góp cho cộng đồng phát triển… (Dẫn chứng) + Giúp định hướng hành động… (Dẫn chứng) - Liên hệ: + Nhận thức: giáo dục có vai trò quan trọng đối với mỗi người. làm nên sự tiến bộ, tiến hóa của loài người so với các loài động vật khác. + Hành động: quan tâm tới giáo dục, coi trọng giáo dục, hoàn thành tốt hoạt động giáo dục bản thân đang tiếp cận và trải nghiệm…
|
Thời gian là vàng - Biết tận dụng thì gian... | - Dẫn dắt: giới thiệu vấn đề nghị luận: sử dụng thời gian hợp lý. - Giải thích: tận dụng: dùng hết những gì mình có, không để lãng phí; thời gian là khái niệm diễn tả trình tự xảy ra của các sự việc và khoảng kéo dài của chúng. - Biểu hiện + Không chơi bời vô bổ, hãy dành thời gian học tập, làm việc +Thay vì chơi game, hãy đọc sách hay đi chơi với bạn bè để mở mang thêm kiến thức + Dành thời gian quý báu bên gia đình và người thân. + Sau những giờ lao động, học tập căng thẳng nên chơi thể thao, xem phim, ca nhạc ... -Ý nghĩa, vai trò: +Vì sao phải tận dụng thời gian: thời gian trôi đi sẽ không thể lấy lại,... + Tận dụng thời gian sẽ làm được những gì? Bản thân: làm được nhiều việc, không ngừng phát triển và hoàn thiện, có thêm nhiều trải nghiệm, đạt được mục tiêu, tiến đền thành công ; đối với xã hội: sẽ ngày càng phát triển hơn. -Bàn luận mở rộng: Trong xã hội vẫn còn nhiều người không biết quí trọng thời gian, chỉ biết chơi bời, làm những việc vô bổ... -Bài học nhận thức và hành động: ý thức được sự quan trọng của thời gian; xây dựng thời gian biểu; đảm bảo sự hài hòa giữa thời gian làm việc, học tập và nghỉ ngơi, vui chơi, giữa thời gian dành cho bản thân với thời gian dành cho những người xung quanh.
|
Nếu biết trăm năm là hữu hạn - Kết nối yêu thương... | - Giải thích: Nhà, kết nối yêu thương là gì? - Bàn luận: + Biểu hiện: + Ý nghiã: + Mở rộng: Phê phán những người không biết trân trọng tình thân, sẵn sàng từ bỏ/làm tan vỡ hạnh phúc gia đình… - Bài học nhận thức và liên hệ bản thân + Trân trọng và sống có trách nhiệm với mái ấm gia đình + Biến tình cảm thành hành động thiết thực để gia đình luôn là nơi đem đến niềm vui, sự bình an cho mỗi thành viên…
|
Nguồn SGK 9 - Vai trò của giáo dục với con người | - Nêu được vấn đề nghị luận - Giải thích giáo dục: là một quá trình đào tạo một cách có mục đích, nhằm lưu giữ, truyền đạt tri thức, kỹ năng từ thế hệ này sang thế hệ khác, góp phần rèn luyện đạo đức và hoàn thiện nhân cách của mỗi cá nhân, giúp họ tham gia vào đời sống xã hội, lao động, sản xuất đạt hiệu quả cao… - Bàn luận: giáo dục có vai trò quan trọng đối với cuộc sống của mỗi người : + Giúp bản thân mỗi người có tri thức để sống, làm việc; hiểu biết thế giới và cả chính mình. Từ đó, con người nâng cao trình độ, tăng hiệu quả lao động, nâng cao chất lượng cuộc sống, thích nghi với hoàn cảnh tự nhiên, xã hội. + Giúp bản thân có kĩ năng sống, đạo đức cần thiết để tồn tại, hòa nhập với cộng đồng, đóng góp cho cộng đồng phát triển.. + Giáo dục giúp cho chúng ta trở thành một người có nhân cách tốt, định hướng hành động đúng đắn, có ý nghĩa, có giá trị. - Dẫn chứng: (1-2 dẫn chứng) - Phản biện: Lên án những người không coi trọng giáo dục, không hiểu hết giá trị của giáo dục cũng như không có ý thức nỗ lực học tập phát triển bản thân. - Bài học nhận thức, hành động và liên hệ:
|
Tinh hoa xử thế - Bàn về đức tính khiêm tốn | * Giới thiệu vấn đề: * Giải thích VĐ: - Khiêm tốn là đức tính nhã nhặn, nhún nhường, không đề cao cái mình có và luôn coi trọng người khác. - Thành công là đạt được kết quả như mong muốn, thực hiện được mục tiêu đề ra. => Khiêm tốn là điều không thể thiếu giúp con người thành công trong cuộc sống. * Phân tích - Con người phải luôn khiêm tốn vì: cá nhân dù có tài năng đến đâu cũng chỉ là những giọt nước bé nhỏ giữa đại dương bao la. Phải luôn học nữa, học mãi. - Khiêm tốn là phẩm chất quan trọng và cần thiết của con người: + Khiêm tốn là biểu hiện của con người đứng đắn, biết nhìn ra trông rộng, được mọi người yêu quý. + Khiêm tốn giúp con người biết mình và hiểu người. * Bàn luận, mở rộng - Khiêm tốn không có nghĩa là mặc cảm, tự ti, thiếu tự tin * Bài học và liên hệ bản thân - Trân trọng những người khiêm tốn. Phê phán những người thiếu khiêm tốn: luôn tự cao, tự đại, cho mình là nhất mà coi thường người khác. - Học lối sống khiêm tốn để ngày càng hoàn thiện mình và không ngừng phấn đấu vươn lên để đạt được thành công trong cuộc sống.
|