GA văn 8 chi tiết

GV yêu cầu học sinh đọc phần chú thích *.

? Rút ra những nét chính về tác giả – tác phẩm?

 Bổ sung: Ông xuất thân từ một nhà nho nhưng lại sông trong buổi nho học suy tàn. Ông không muốn hoà nhập với xã hội TDPK. Ông thoát li vào rượu, thơ, cõi mộng cõi tiên, vào lối sống túng, khoáng đạt của khách tài tử đa tình. Thơ của TĐ đã thổi một luồng gió lãng mạn mới mẻ trên thi đàn Việt Nam vào những năm 20 của thế kỉ.

? Bài thơ đọc với giọng như thế nào?

GV hướng dẫn học sinh đọc: Giai điệu nhẹ nhàng, thanh thoát, pha chút tình tứ, hóm hỉnh, có nét phóng túng, ngông nghênh của một hồn thơ lãng mạn.

GV: gọi 3 – 4 học sinh đọc, nhận xét.

GV cho học sinh tự kiểm tra từ  khó lẫn  nhau.

? Nêu xuất xứ của văn bản?  

? Dựa vào kiến thức đã học xác định thể thơ của văn bản? 

TH - Gợi ý: số câu, số chữ,  hiệp vần, phep đối, bố cục?

HS: - 8 câu, mỗi câu 7 chữ.

hiệp vần tiếng cuối câu 1,2,4,6,8.

Đối cặp câu: 3-4, 5-6.

Bố cục: đề -thực –luận - kết.

? Theo em văn bản này đã sử dụng phương thức biểu đạt nào? Vì sao em xác định như thế?

? Hãy nêu bố cục của văn bản? 

* Gọi học sinh đọc lại 2 câu đầu.

? Từ hai câu đầu hãy cho biết là lời thơ – nỗi buồn của ai?

HS: của tác giả – nhân danh “em”.

? Vì sao tác giả lại muốn lên cung trăng làm bạn với chị Hằng?

Vì sao nội tâm con người lại buồn, chán? 

? Em có nhận xét gì về cách bộc lộ cảm xúc và ngôn ngữ của tác giả?

? Từ đó nhu cầu nội tâm nào của con người được bộc lộ?

Bình: Cái buồn của tác giả không chỉ là các buồn đêm thu, mà còn cả các chán đời vì xã hội lúc ấy sống trong một không khí tù hãm u uất, đó là nỗi buồn đau trước sự mất còn của đất nước, có nỗi cảm thương sâu sắc vì kiếp nhân sinh đấy mưa gió. Nỗi chán đời của Tản Đà phản ánh tâm trạng bất hoà sâu sắc với xã hội, vì thế mà thi sĩ muốn thoát li cuộc đời.

GV:Tại sao con người ở đây gửi gắm nỗi buồn, chán tới chị Hằng mà không phải là đối tượng nào khác?

Bình: trăng thu soi sáng có thể thấy được sự tầm thường,mới cảm thông với con người, và trăng là cái đẹp, cái vĩnh cửu….

* Gọi học sinh đọc lại 2  câu thực 

? Một thế giới mở ra như thế nào cùng với cung quế và cành đa?

=> Thế gới của bao la ánh sáng, yên ả, thanh bình.

? Giải thích từ "ngông" ?

? Nhu cầu muốn lên cung trăng chơi. Cái thú chơi của t/g trên cung trăng là những gì? 

? Có gì đặc biệt trong cách dùng từ và phép đối ở hai  câu này? Giọng điệu của bài thơ?

? Những câu thơ này diẫn tả khát vọng gì của con người?

Bình: Giọng thơ nhẹ nhàng, hóm hỉnh, với một chút ngông rất “ Tản Đà” -> thật mơ mộng và tình tứ, địa điểm thoát li xa lánh cõi trần mà ông chán ghét.

* Gọi học sinh đọc 2 câu luận

 ? Cái “ngông” ở cặp câu thơ 5-6 được thể hiện như thế nào?

- Cặp câu 5- 6: thể hiện rõ tính “ngông” , chất đa tình của Tản Đà. Từ cách xưng hô “chị”, “em” có vẻ thân mật đúng đắn đã chuyển sang tình tri kỉ, mong muốn được sánh vai bầu bạn cùng người đẹp Hằng Nga và thiên nhiên mây gió. Bởi lên đấy ông có thể hoàn toàn xa lánh được cái “cõi trần nhem nhuốc” mà ông chán ghét.

- Tác giả từng viết:

Chung quanh những đã cùng cây

Biết người tri kỉ đâu đây mà tìm.

Hay : Kiếp sau xin chớ làm người

Làm đôi chim nhạn tung trời mà bay.

 - Cõi trần Tản Đà luôn thấy buồn, trống vắng, cô đơn và khắc khoải đi tìm tâm hồn tri kỉ , giờ đây lên cung quế được sánh vai bầu bạn với người đẹp được thoả chí cùng mây gió thì còn gì lí thú hơn.

* Gọi học sinh đọc lại 2  câu kết.

? Trong các hành động của tác giả ở hai câu cuối, hành động nào nhấn mạnh sự bộc lộ trực tiếp thái độ của tác giả?

? “Cười” ở đây có ý nghĩa gì?

? Qua bài thơ, em hãy cho biết cái ngông của Tản Đà?

=> Ngông: khi xưng hô thân mật, hơi suồng sã với chị Hằng,…

 - Muốn thoát li cuộc sống tới một nơi lí tưởng “ cõi tiên” -> giấc mơ ngông.

- Vui với người đẹp, sống với cuộc sống mà cõi trần không có: khát vọng ngông.

- Cười, ngắm, nhìn thế gian một cách thoả mãn: hành động ngông.

? Nhận xét về nghệ thuật và nội dung của văn bản?

HOẠT ĐỘNG 3 : LUYỆN TẬP

   So sánh ngôn ngữ và ngôn ngữ và giọng điệu ở bài thơ này với bài thơ Qua Đèo Ngang   của Bà Huyện Thanh Quan.

. I. Đọc - tìm hiểu chung.

  1. Tác giả.

- Tản Đà ( 1889 – 1939).

- Quê: Sơn Tây ( nay là Hà Tây)

- Xuất thân là một nhà nho.

- Là nghệ sĩ có tài, có cá tính độc đáo, nhân cách cao thượng. 

- Thơ ông tràn đầy cảm xúc lãng mạn, đậm đà bản sắc dân tộc, có những tìm tòi và sáng tạo mới mẻ. Ngoài ra Tản đà còn viết văn xuôi : tản văn, tuỳ bút, tự truyện và những thiên du kí viễn tưởng đặc sắc...

2. Tác phẩm.

- Xuất xứ: Được trích từ “ Khối tình con I” ( 1917)

  - Thể thơ: Thất ngôn bát cú Đường luật.

- PTBĐ: Biểu cảm.

- Bố cục: Đề, thực, luận, kết.

II. Tìm hiểu  văn bản

   1. Hai câu đề.

- Muốn lên cung trăng -> vì buồn chán.

-> buồn chán thế thời, trước sự tồn vong của đất nước.

-> Bộc lộ cảm xúc trực tiếp, ngôn ngữ thân mật đời thường.

=> Sự bất hoà với xã hội và muốn thoát li khỏi thực tại.

   2. Hai câu thực.

- Thoát li lên cung Quế: là nơi thanh cao, trong sáng, tươi vui. Đó là giấc mộng "ngông" của TĐ

- Đối: - Nhu cầu hướng về cái đẹp, muốn thoát li hẳn mọi cái tầm thường của trần gian -> cao sang, mới lạ.

 - Vì thực tại bế tắc, ngột ngạt của xã hội, cuộc sống trần thế không có niềm vui cho con người

=> Bằng ngôn ngữ thơ thân mật đến suồng sã, nhà thơ thể hiện tâm trạng bất hoà sâu sắc với xã hội đương thời. Đồng thời thể hiện khát vọng thoát khỏi trần gian hướng tới cái đẹp lí tưởng cao rộng.

.

3. Hai câu luận

- Muốn có bầu có bạn, để quên buồn quên tủi để đc vui cùng gió, cùng mây.

- Đối, điệp ngữ ( cũng, có), từ ngữ thông dụng, giọng vui vẻ, hóm hỉnh.

-> Khát vọng từ chốt cuộc sống thực tại và được sống vui tươi tự do cho chính mình.

4. Hai câu kết .

- Cười -> Thoả mãn vì đạt được khát vọng thoát li mãnh liệt.

=> Cười mỉa mai, khinh bỉ cõi trần bé nhỏ lắm cái xấu xa bon chen, danh lợi.

->Buồn chán đến cực điểm thực trạng XH mình đang sống. Khát khao sự thay đổi XH theo hướng tốt đẹp, thoả mãn nhu cầu sống của cá nhân.

III. Tổng kết : 

1. Nghệ thuật

- Ngôn ngữ bình dân, sử dụng nhiều từ thuần việt 

- giọng điệu nhẹ nhàng, hòm hỉnh.

- Cách bộc lộ thẳng thắn,trực tiếp.

2. Nội dung

- Bài thơ là tâm sự của một con người  bất hòa sâu sắc với thực tại tầm thường, xấu xa, muốn thoát li bằng mộng tưởng lên cung trăng để bầu bạn với chị Hằng.

IV, Luyện tập

1, So sánh ngôn ngữ và ngôn ngữ và giọng điệu ở bài thơ này với bài thơ Qua Đèo Ngang  của Bà Huyện Thanh Quan.

Trả lời: 

- Bài “Qua Đèo Ngang” tuy chất chứa tâm trạng nhưng giọng điệu mực thước, trang trọng, đăng đối.

- Bài “Muốn làm thằng cuội” giọng nhẹ nhàng thanh thoát pha chút tình tứ, hóm hỉnh có nét phóng túng ngông nghênh của một hồn thơ lãng mạn thoát ly.