PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH THUỶ
CẤU TRÚC ĐỀ KHẢO SÁT CHẤT LƯỢNG LỚP 9 (LẦN THỨ NHẤT)
MÔN: NGỮ VĂN
Năm học: 2021 – 2022
(Đã có điều chỉnh)
Vì kế hoạch kiểm tra khảo sát chất lượng lớp 9 của PGD Thanh Thuỷ có thay đổi, đẩy lên đầu tháng 12/2021, nên cấu trúc đề môn Ngữ văn sẽ điề chỉnh như sau:
I. Phần đọc- hiểu (3 điểm):
* Phần này sẽ kiểm tra năng lực đọc - hiểu của học sinh qua một đoạn văn bản.
- Đoạn văn bản có thể lấy từ các văn bản trong chương trình học SGK lớp 9, tính đến thời điểm kiểm tra.
- Đoạn văn bản cũng có thể lấy từ các tác phẩm, các văn bản ngoài chương trình SGK (Các GV cần đặc biệt lưu ý điều này để ôn luyện cho học sinh).
* Các câu hỏi gồm các mức độ và các dạng sau:
- Nhận biết các thông tin về: tác giả, xuất xứ đoạn trích, hoàn cảnh sáng tác của tác phẩm (nếu là các TP/VB trong SGK); nhận biết phương thức biểu đạt, thể loại…
- Phát hiện và hiểu ý nghĩa các từ ngữ hay, các chi tiết, hình ảnh quan trọng trong đoạn, từ đó hiểu nội dung ý nghĩa của cả đoạn văn bản.
- Hiểu, lí giải được về các chi tiết, tình huống, các vấn đề… được nêu ra trong đoạn văn bản.
- Kết hợp kiểm tra kiến thức Tiếng Việt (Những kiến thức Tiếng Việt này sẽ thể hiện trong đoạn văn bản):
+ Nhận diện các biện pháp tu từ, hiểu ý nghĩa, tác dụng của các biện pháp tu từ trong đoạn văn bản.
+ Một số kiến thức Tiếng Việt trong phạm vi chương trình SGK lớp 9, tính đến thời điểm kiểm tra.
II. Phần làm văn (7 điểm)
Câu 1: Viết đoạn văn (2 điểm):
- Viết đoạn văn theo một trong các kiểu cấu trúc: Diễn dịch, Quy nạp, Tổng-phân - hợp.
- Dạng phương thức: Nghị luận xã hội.
- Nội dung đoạn văn: Về một tư tưởng, quan điểm, hoặc một hiện tượng, một vấn đề của đời sống xã hội…
(Nội dung đoạn văn ngắn gọn, chỉ yêu cầu học sinh trình bày quan điểm suy nghĩ về một vấn đề nhỏ, hoặc một khía cạnh, một phương diện nào đó của vấn đề…)
* GV lưu ý:
- Nội dung đoạn văn nghị luận xã hội có thể lấy từ chính vấn đề được nêu ra trong đoạn văn ở phần đọc – hiểu
- Vì dạng bài văn nghị luận xã hội đến chương trình kì II mới học, nên phần này chỉ kiểm tra đoạn văn. GV chủ động bố trí ôn luyện cho học sinh
Câu 2: Bài viết văn (Nghị luận văn học) (5 điểm):
- Tính đến thời điểm khảo sát, sẽ tập trung vào dạng bài sau:
Nghị luận về tác phẩm thơ (hoặc đoạn trích thơ).
- Các tác phẩm kiểm tra: Sẽ là các tác phẩm thơ trong chương trình SGK lớp 9, tính đến thời điểm kiểm tra.
PHẦN I: VĂN BẢN
( ÔN TẬP VĂN BẢN KẾT HỢP VỚI TẬP LÀM VĂN)
Chủ đề: CÁC TÁC PHẨM TRUYỆN TRUNG ĐẠI VIỆT NAM
A. MẤY NÉT KHÁI QUÁT VỀ VĂN HỌC TRUNG ĐẠI:
I. Khái niệm về văn học trung đại: Văn học trung đại là một cách gọi tên mang tính qui ước, một giai đoạn mà văn học hình thành và phát triển trong khuôn khổ của nhà nước phong kiến Việt Nam, được xác định từ thế kỷ X (dấu mốc cho sự ra đời của nhà nước phong kiến Việt Nam đầu tiên) đến hết thế kỷ XIX.
II. Vị trí, vai trò của văn học trung đại:
- Vị trí, vai trò rất quan trọng, bởi đây là mốc đầu tiên, chặng đường đầu tiên của văn học.
- Nội dung tư tưởng của văn học trung đại có tính chất bao trùm của nền văn học dân tộc.
III. Các giai đoạn của văn học trung đại: Văn học trung đại có 3 giai đoạn:
1. Giai đoạn 1: Từ thế kỷ X -> thế kỷ XV.
- Tác phẩm tiêu biểu: Nam Quốc Sơn Hà, Chiếu dời đô, Hịch tướng sĩ, Bình ngô đại cáo.
- Văn học thời kỳ này phần lớn hướng về tư tưởng trung quân ái quốc, phục vụ cho các cuộc kháng chiến và xây dựng đất nước vì vậy mang đậm tình yêu nước, khí phách hào hùng và lòng tự hào dân tộc.
2. Giai đoạn 2: Từ thế kỷ XVI -> Nửa đầu thế kỷ XVIII
- Tác phẩm tiêu biểu: Truyền kỳ mạn lục( Nguyễn Dữ), Luận pháp học ( Nguyễn Thiếp)
- Các tác phẩm vẫn chịu ảnh hưởng của văn học Trung Quốc, tuy chưa có lối đi riêng nhưng cũng đã đề cao được ý thức dân tộc, bắt đầu ca ngợi cuộc sống, đạo lý con người.
3. Giai đoạn 3: Từ nửa cuối thế kỷ XVIII đến hết thế kỷ XIX.
- Tác phẩm tiêu biểu: Truyện Kiều (Nguyễn Du), Lục Vân Tiên ( Nguyễn Đình Chiểu), thơ Hồ Xuân Hương...
- Văn học thời kì này phát triển mạnh mẽ, có nhiều sự chuyển bến lớn, nhằm thoát ra khỏi sự ảnh hưởng của văn họcTrung Quốc, tạo nên đặc trưng riêng của văn học dân tộc. Hầu hết các tác phẩm thời kỳ này được viết bằng chữ Hán và chữ Nôm; thể loại cũng phong phú hơn .
4. Nội dung văn học trung đại.
- Phản ánh khí phách hào hùng, lòng tự hào, tự tôn dân tộc
- Phản ánh lòng yêu nước, lòng căm thù giặc, đòi quyền sống, quyền làm người...
- Tố cáo chế độ phong kiến đương thời bất công, tàn bạo...
B. MỘT SỐ TÁC PHẨM ĐÃ HỌC
Bài 1: CHUYỆN NGƯỜI CON GÁI NAM XƯƠNG
( Trích: Truyền kỳ mạn lục - Nguyễn Dữ )
I. GIỚI THIỆU CHUNG
1. Tác giả:
- Nguyễn Dữ (?-?), quê ở huyện Trường Tân, nay là huyện Thanh Miện - tỉnh Hải Dương.
- Theo các tài liệu để lại, ông còn là học trò của Nguyễn Bỉnh Khiêm.
- Sống trong cảnh chế độ phong kiến mục nát, Nguyễn Dữ chỉ làm quan một năm rồi lui về ở ẩn. Đó là hình thức bày tỏ thái độ chán nản trước thời cuộc của một trí thức tâm huyết nhưng sinh ra không gặp thời.
2. Tác phẩm:
a. Truyền kì mạn lục: Là ghi chép tản mạn về những điều kì lạ vẫn được lưu truyền. Viết bằng chữ Hán, được xem là “Thiên cổ kì bút” ( áng văn hay ngàn đời ). Gồm 20 truyện, với đề tài phong phú. Nhân vật trong truyện: Nhân vật chính thường là những người phụ nữ đức hạnh, khao khát sống cuộc sống yên bình , hạnh phúc, nhưng lại bị những thế lực tàn bạo và lễ giáo phong kiến nghiệt ngã đẩy họ vào những cảnh ngộ éo le, bi thương, bất hạnh vì oan khuất. Hoặc một kiểu nhân vật khác, những trí thức tâm huyết với cuộc đời nhưng bất mãn với
Để tải trọn bộ chỉ với 50k, vui lòng liên hệ qua Zalo 0898666919 hoặc Fb: Hương Trần