Để quá trình tiếp thu kiến thức mới trở nên dễ dàng và đạt hiệu quả nhất, trước khi bắt đầu bài học mới các em cần có sự chuẩn bị nhất định qua việc tổng hợp nội dung kiến thức lý thuyết trọng tâm, sử dụng những kiến thức hiện có thử áp dụng giải các bài tập ứng dụng, trả lời câu hỏi liên quan. Dưới đây chúng tôi đã soạn sẵn Sinh học 8 Bài 28: Tiêu hóa ở ruột non đầy đủ nhất, giúp các em tiết kiệm thời gian. Nội dung chi tiết được chia sẻ dưới đây.
1. Bài 28: Tiêu hóa ở ruột non
1.1. Câu hỏi ứng dụng:
Câu hỏi trang 90:
Căn cứ vào các thông tin trên, dự đoán xem ở ruột non có thể diễn ra các hoạt động tiêu hoá nào?
Hướng dẫn giải chi tiết:
Thức ăn từ dạ dày xuống tá tràng từng lượng nhỏ theo sự mở đóng của môn vị, độ axit cao của thức ăn xuống tá tràng là tín hiệu đóng môn vị. Khi lượng thức ăn này đã thấm đảm dịch mật và dịch tụy, độ axit của thức ăn được trung hoà bởi các muối mật và dịch tụy có tính kiềm, môn vị lại mở để thức ăn tiếp tục xuống. Sự co bóp phối hợp của các cơ thành ruột non tạo động lực đẩy thức ăn dần xuống các phần tiếp theo của ruột, đồng thời giúp thức ăn thấm đều dịch mật, dịch tụy và dịch ruột.
Khi không có kích thích của thức ăn, gan vần tiết đều dịch mật và tích trữ ở túi mật, tuy tiết rất ít dịch và các tuyến ruột hoàn toàn không tiết dịch. Khi thức ăn chạm vào lưỡi và niêm mạc dạ dày, dịch mật và dịch tụy đều tiết ra mạnh mẽ, nhưng ruột chỉ được tiết ra khi thức ăn chạm lên niêm mạc ruột.
Câu hỏi trang 91:
- Thức ăn xuống tới ruột non còn chịu sự biến đổi lí học nữa không? Nếu có thì biểu hiện như thế nào?
- Sự biến đổi hoá học ở ruột non được thực hiện đối với những loại chất nào trong thức ăn? Biểu hiện như thế nào?
- Vai trò của lớp cơ trong thành ruột non là gì?
Hướng dẫn giải chi tiết:
* Thức ăn xuống tới ruột non vẫn còn chịu sự biến đổi lí học. Những biểu hiện cùa sự biến đổi lí học các thức ăn ở ruột non:
- Thức ăn được hoà loãng và trộn đểu với các dịch tiêu hoá (dịch mật, dịch tuy, dịch ruột).
- Các khối lipit được các muối mật len lỏi vào và tách chúng thành những giọt lipit nhỏ biệt lập với nhau, tạo dạng nhũ tương hoá.
* Hoạt động nhu động của ruột, nhũ tương hoá lipit nhờ dịch mật do gan tiết nhờ các lớp cơ của ruột non và tuyến gan có tác dụng trộn đều thức ăn với các dịch tiêu hoá, các phân tử muối mật tách lipit thành những giọt nhỏ (giọt nhũ tương).
* Vai trò của lớp cơ trên thành ruột non:
- Nhào trộn thức ăn cho ngấm đều dịch tiêu hoá.
- Tạo lực đẩy thức ăn dần xuống các phần tiếp theo của ruột.
1.2. Bài tập ứng dụng:
Bài 1 (trang 92 sgk Sinh học 8) :
Hoạt động tiêu hóa chủ yếu ở ruột non là gì ?
Hướng dẫn giải chi tiết:
- Hoạt động tiêu hóa chủ yếu ở ruột non là sự biến đổi hóa học của thức ăn dưới tác dụng của enzim trong các dịch tiêu hóa (dịch mật, dịch tụy, dịch ruột).
- Ngoài ra, sự co bóp phối hợp của các cơ thành ruột còn giúp thức ăn được đảo trộn, thấm đều dịch tiêu hóa và tạo lực đẩy thức ăn dần xuống các phần tiếp theo của ruột.
Bài 2 (trang 92 sgk Sinh học 8) :
Những loại chất nào trong thức ăn còn cần được tiêu hóa ở ruột non ?
Hướng dẫn giải chi tiết:
Những loại chất trong thức ăn còn cần tiêu hóa tiếp ở ruột non là gluxit (tinh bột, đường đôi), prôtêin, lipit.
Bài 3 (trang 92 sgk Sinh học 8) :
Với một khẩu phần bữa ăn đầy đủ các chất và sự tiêu hóa diễn ra có hiệu quả thì thành phần các chất dinh dưỡng sau tiêu hóa ở ruột non là gì ?
Hướng dẫn giải chi tiết:
Với một khẩu phần bữa ăn đầy đủ các chất và sự tiêu hóa hiệu quả thì thành phần các chất dinh dưỡng sau tiêu hóa ở ruột non là đường đơn 6 cacbon, các axit amin, axit béo và glixêrin, các thành phần cấu tạo của nuclêôtit, các vitamin, các muối khoáng và nước.
Bài 4 (trang 92 sgk Sinh học 8) :
Một người bị triệu chứng thiếu axit trong dạ dày thì sự tiêu hóa ở ruột non có thể thế nào ?
Hướng dẫn giải chi tiết:
Một người bị triệu chứng thiếu axit dạ dày thì sự tiêu hóa ở ruột non có thể diễn ra như sau :
Môn vị thiếu tín hiệu đóng nên thức ăn sẽ qua môn vị xuống ruột non liên tục và nhanh hơn, thức ăn sẽ không đủ thời gian ngấm đều dịch tiêu hóa ở ruột non nên hiệu quả tiêu hóa sẽ thấp.
1.3. Lý thuyết trọng tâm:
I. Ruột non
Ruột non cũng có cấu tạo 4 lớp nhưng thành mỏng hơn, lớp cơ gồm cơ dọc và cơ vòng
Tá tràng là đoạn đầu của ruột non, có dịch tụy và dịch mật đổ vào
Lớp niêm mạc chứa nhiều tuyến ruột và các tế bào tiết chất nhày, có vai trò
- Nhào trộn thức ăn cho ngấm đều dịch tiêu hoá.
- Tạo lực đẩy thức ăn dần xuống các phần tiếp theo của ruột.
Dịch mật có các muối mật và muối kiềm
II. Tiêu hóa ở ruột non
- Hoạt động tiêu hoá chủ yếu ở ruột non là sự biến đổi hoá học của thức ăn dưới tác dụng của các enzim trong các dịch tiêu hoá (dịch mật, dịch tuỵ, dịch ruột).
- Những biểu hiện cùa sự biến dổi lí học các thức ăn ở ruổt non:
+ Thức ăn được hoà loãng và trộn đểu với các dịch tiêu hoá (dịch mật, dịch tuy, dịch ruột).
+ Các khối lipit được các muối mật len lỏi vào và tách chúng thành những giọt lipit nhỏ biệt lập với nhau, tạo dạng nhũ tương hoá.
1.4. Bộ câu hỏi trắc nghiệm:
Câu 1: Ruột non có cấu tạo mấy lớp?
A. 2
B. 3
C. 4
D. 5
Chọn đáp án: C
Giải thích: Ruột non cũng có cấu tạo 4 lớp (màng bọc, lớp cơ, lớp dưới niêm mạc và lớp niêm mạc) nhưng thành mỏng hơn, lớp cơ gồm cơ dọc và cơ vòng
Câu 2: Tá tràng nằm ở vị trí nào?
A. Nơi tiếp giáp giữa ruột non và ruột già
B. Đoạn đầu của ruột non
C. Đoạn cuối của ruột non
D. Đoạn cuối của ruột già.
Chọn đáp án: B
Giải thích: Tá tràng là đoạn đầu của ruột non, có dịch tụy và dịch mật đổ vào
Câu 3: Lớp niêm mạc ruột non có chứa:
A. Tuyến ruột
B. Lông nhung
C. Tế bào tiết chất nhày
D. Tất cả các đáp án trên
Chọn đáp án: D
Giải thích: Lớp niêm mạc chứa nhiều tuyến ruột và các tế bào tiết chất nhày,các lông nhung làm tăng diện tích tiếp xúc với thức ăn.
Câu 4: Lớp niêm mạc ruột không có vai trò nào dưới đây?
A. Nhào trộn thức ăn
B. Tạo lực đẩy thức ăn xuống phần tiếp theo của ruột
C. Làm tăng diện tích tiếp xúc với thức ăn
D. Tạo viên thức ăn
Chọn đáp án: D
Giải thích: viên thức ăn được tạo do hoạt động ở khoang miệng
Câu 5: Thức ăn được hấp thụ chủ yếu ở đâu?
A. Ruột non
B. Ruột già
C. Dạ dày
D. Gan
Chọn đáp án: A
Giải thích: Diện tích bề mặt bên trong của ruột non rất lớn là điều kiện cho sự hấp thu chất dinh dưỡng.
Câu 6: Dịch mật bao gồm
A. Muối mật và muối kiềm
B. Muối mật và HCl
C. Muối mật và muối trung hòa
D. Muối mật và muối acid
Chọn đáp án: A
Giải thích: Dịch mật có các muối mật và muối kiềm
Câu 7: Các hoạt động tiêu hóa ở ruột non là:
A. Chỉ có biến đổi hóa học
B. Chỉ có biến đổi lí học
C. Có cả biến đổi lí học và hóa học
D. Không còn diễn ra biến đổi lí học và hóa học
Chọn đáp án: C
Giải thích: Hoạt động tiêu hoá chủ yếu ở ruột non là sự biến đổi hoá học của thức ăn dưới tác dụng của các enzim trong các dịch tiêu hoá (dịch mật, dịch tuỵ, dịch ruột). Biến đổi lí học thể hiện ở chỗ: thức ăn được hoà loãng và trộn đểu với các dịch tiêu hoá,…
Câu 8: Hoạt động tiêu hóa chủ yếu ở ruột non là?
A. Biến đổi hóa học
B. Biến đổi lí học
C. Biến đổi cơ học
D. Tất cả các đáp án trên
Chọn đáp án: A
Giải thích: Hoạt động tiêu hoá chủ yếu ở ruột non là sự biến đổi hoá học của thức ăn dưới tác dụng của các enzim trong các dịch tiêu hoá (dịch mật, dịch tuỵ, dịch ruột).
Câu 9: Dịch ruột và dịch mật đổ vào bộ phận nào của ống tiêu hoá ?
A. Tá tràng
B. Manh tràng
C. Hỗng tràng
D. Hồi tràng
Chọn đáp án: A
Giải thích: Tá tràng là đoạn đầu của ruột non, có dịch tụy và dịch mật đổ vào
Câu 10: Trong ống tiêu hoá ở người, dịch ruột được tiết ra khi nào ?
A. Khi thức ăn chạm lên niêm mạc dạ dày
B. Khi thức ăn chạm lên niêm mạc ruột
C. Khi thức ăn chạm vào lưỡi
D. Tất cả các đáp án trên
Chọn đáp án: D
Giải thích: Khi thức ăn chạm vào lưỡi => tạo thành tín hiệu tiêu hóa => tất cả các cơ quan tiêu hóa hoạt động.
2. File tải hướng dẫn soạn Sinh học 8 Bài 28: Tiêu hóa ở ruột non:
Hướng dẫn soạn Bài 28: Tiêu hóa ở ruột non Sinh 8 file DOC
Hướng dẫn soạn Bài 28: Tiêu hóa ở ruột non Sinh 8 file PDF
Hy vọng tài liệu sẽ hữu ích cho các em học sinh và quý thầy cô tham khảo và đối chiếu đáp án chính xác.
►Ngoài ra các em học sinh và thầy cô có thể tham khảo thêm nhiều tài liệu hữu ích hỗ trợ ôn luyện thi môn toán như đề kiểm tra, hướng dẫn giải sách giáo khoa, vở bài tập được cập nhật liên tục tại chuyên trang của chúng tôi.