LUYỆN VĂN CHỊ HÀ – 2007
ĐỀ ĐÁNH GIÁ NĂNG LỰC – HÀ NỘI
(Thời gian làm bài: 120p)
Phần I (6,5 điểm) “Sang thu” là một bài thơ ngắn mà tinh tế của Hữu Thỉnh.
1. Em hãy cho biết năm sáng tác của bài thơ? (0.5 điểm)
Bài thơ được sáng tác năm 1977
2. Ở khổ thơ thứ hai, tác giả viết:
“Sông được lúc dềnh dàng
Chim bắt đầu vội vã”
Chỉ ra sự “khác biệt” trong sự “thống nhất” của hai câu thơ trên. Sự khác biệt ấy có ý nghĩa gì? (1.5 điểm)
Chỉ ra sự “khác biệt” trong sự “thống nhất” của hai câu thơ:
+ Con sông dềnh dàng: dòng chảy chậm chạp, thong thả
+ Con chim bắt đầu vội vã: Nhịp cánh đạp nhanh hơn, gấp hơn.
Sự thống nhất: tuy nhịp vận động trái ngược nhưng đều chung một lí do là sự chuyển giao hạ sang thu.
+ Sông: sau những ngày hè mưa lũ, sang thu, mưa lũ bắt đầu giảm dần nên dòng chảy chậm lại.
+ chim: sau những ngày hè ấm áp, sang thu gió se ùa về, sắp phải đi di cư tránh rét.
*Việc xây dựng cặp hình ảnh sóng đôi đó có tác dụng:
+ Gợi hình ảnh: sự giao mùa cuối hạ đầu thu tác động lên sự vận động của vạn vật.
+ Gợi sự suy ngẫm: dòng sống, con chim giống như những cách sống trái ngược lúc giao thời, có người cho là đã đến lúc nghỉ ngơi như dòng sông, có người hối hả bắt nhịp sống mới như cánh chim vội vã.
3. Khổ cuối bài thơ “Sang thu”, nhà thơ viết:
“Vẫn còn bao nhiêu nắng
Đã vơi dần cơn mưa
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi.”
(Ngữ văn 9, tập hai, NXB Giáo dục Việt Nam, 2019)
Em hãy viết đoạn văn tổng - phân - hợp (khoảng 10-12 câu) phân tích khổ thơ để thấy những suy ngẫm về quy luật thiên nhiên và cuộc đời của nhà thơ trong bước chuyển mùa từ cuối hạ sang đầu thu; đoạn văn có sử dụng thành phần phụ chú (gạch chân thành phần phụ chú). (3.5 điểm)
+ Quy luật thiên nhiên lúc giao mùa: có đầy đủ các dấu hiệu của 2 mùa nhưng đều biến chuyển, hạ nhạt dần, thu đậm nét (nắng còn, mưa vơi, sấm bớt, cây đứng tuổi)
+ Quy luật đời người lúc giao thời: con người đã trải qua biết bao nhiêu thử thách khó khăn để rồi trưởng thành (như hàng cây đứng tuổi), sự nhẹ nhàng bình thản trước mọi sóng gió (sấm bớt bất ngờ)
+ Quy luật của đất nước lúc chuyển giao thời chiến, thời bình: đất nước đã trải qua muôn vàn thử thách , hun đúc nên bản lĩnh vững vàng, bình tĩnh trước mọi khó khăn.
4. Nêu tên một bài thơ khác trong chương trình Ngữ văn 9 có cùng thể thơ với bài “Sang thu”, ghi rõ tên tác giả. (1.0 điểm)
Mùa xuân nho nhỏ - Thanh Hải
Ánh trăng – Nguyễn Duy