BÀI 7: Phân tích vẻ đẹp tâm hồn ba nữ thanh niên xung phong trong truyện ngắn “Những ngôi sao xa xôi” của Lê Minh Khuê
A.Mb
- Lê Minh Khuê là một cây bút nữ chuyên viết truyện ngắn. (MR: ->Tác phẩm của bà chủ yếu viết về cuộc sống chiến đấu của tuổi trẻ Việt Nam trên tuyến đường Trường Sơn cùng những chuyển biến trong đời sống con người trên tinh thần đổi mới).
- Truyện ngắn “Những ngôi sao xa xôi” là tác phẩm đầu tay của bà, sáng tác năm 1971 khi cuộc kháng chiến chống Mĩ đang diễn ra vô cùng ác liệt.
- Truyện đã ca ngợi vẻ đẹp của tuổi trẻ Việt Nam trong kháng chiến chống Mĩ.
- Nổi bật trong tác phẩm là vẻ đẹp tâm hồn của ba nữ thanh niên xung phong: Phương Định, Nho và chị Thao, họ tiêu biểu cho thế hệ trẻ Việt Nam một thời “gánh đất nước trên vai”.
B. Tb
1.Lđ1: Trước hết, tác giả đã đặt ba cô gái thanh niên xung phong trên tuyến đường Trường Sơn những năm đánh Mĩ vào một hoàn cảnh sống và chiến đấu hết sức khốc liệt.
- Họ là ba cô gái còn rất trẻ, làm thành một tổ trinh sát mặt đường chuyên làm nhiệm vụ phá bom, lấp các hố bom trên trọng điểm của tuyến đường Trường Sơn những năm đánh Mĩ. Chị Thao lớn tuổi hơn làm tổ trưởng. Họ sống trong một cái hang dưới chân một cao điểm- nơi đây tập trung rất nhiều bom đạn của kẻ thù, hàng ngày giặc Mĩ oanh tạc, cày xới núi rừng Trường Sơn. Nơi họ ở “đường bị đánh lở loét, hai bên đường không có lá xanh, chỉ có những thân cây bị tước khô cháy”.
- Hàng ngày ba cô gái phải chạy trên cao điểm phơi mình dưới nắng nóng, dưới những làn bom đạn của giặc Mĩ. Nguy hiểm thay mỗi lần địch ném bom họ phải chạy lên cao điểm để đo khối lượng đất đá, đếm những quả bom chưa nổ và sau đó phá bom. Mỗi lần phá bom các cô gái phải dùng xẻng nhỏ, đào hố cạnh quả bom, bỏ thuốc nổ rồi châm ngòi, chạy thật nhanh đến chỗ ẩn nấp an toàn.
- Đó là công việc thực sự nguy hiểm, thần chết luôn rình rập bất cứ lúc nào “chân chạy mà vẫn biết rằng khắp xung quanh vẫn có những quả bom chưa nổ” “trên đầu máy bay rè rè, dội bom, thần kinh lúc nào cũng căng như chão, tim đập bất chấp cả nhịp điệu” thế nhưng các cô vẫn tập trung cao độ làm việc chính xác và tỉ mỉ, lập lên những chiến công vang dội, giúp cho những chuyến xe an toàn đến nơi.
2.Lđ2: Bất chấp cuộc sống chiến đấu gian khổ khốc liệt, ba cô gái vẫn luôn dũng cảm gan dạ, không sợ hi sinh, có tinh thần trách nhiệm cao với công việc.
- (MR: Giữa sự ác liệt của chiến trường, dường như vẻ đẹp con người càng được tỏa sáng. Phần lớn những thanh niên xung phong trên tuyến đường Trường Sơn đều còn rất trẻ. Khi cả miền Bắc dồn sức cho miền Nam đánh Mĩ với khí thế “Xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước. Mà lòng phơi phới dậy tương lai” với tinh thần “Đường ra trận mùa này đẹp lắm” thì thế hệ thanh niên nam nữ của miền Bắc đã có mặt trên khắp tuyến đường của tổ quốc).
- Phương Định, Nho, Thao là ba trong hàng triệu thanh niên đã tự nguyện xung phong ra mặt trận cùng chung sức đánh giặc để bảo vệ đất nước. Họ sẵn sàng để lại sau lưng tất cả, để vào mặt trận, đối mặt với mưa bom bão đạn của kẻ thù.
- Khi máy bay trinh sát rè rè, phản lực gầm gào là biết cái sắp tới không hề yên ả. Chị Thao bình tĩnh phân công nhiệm vụ và không ngại cảnh “đất dưới chân rung, mấy cái khăn mặt cũng rung, tất cả như lên cơn sốt,. Khói lên và cửa hang bị che lấp”. Chị Thao kéo tay Nho vác xẻng trên vai, lập tức ra cao điểm để đo đất đá bị đào xới và đếm những quả bom chưa nổ. Và chỉ nửa tiếng sau, chị chui vào hang, bình thản, mệt lả và cáu kỉnh.
- Kì lạ và đáng khâm phục hơn, vào tối hôm đó bằng một tinh thần trách nhiệm cao với công việc, cả ba cô gái đều lập tức lên đường phá bom “tôi một quả bom trên đồi, Nho hai quả dưới lòng đường, chị Thao một quả dưới chân hầm ba-ri-e cũ”.
- Đối diện với quả bom là các cô đối diện với cái chết, bởi đây là một việc không hề đơn giản, nếu không đủ dũng cảm gan dạ sẽ không ai dám đùa với bom đạn. Vậy mà, mỗi ngày các cô phải phá bom đến 5 lần, ngày nào ít thì 3 lần. Đôi lúc, họ bị bom vùi. Họ thường gọi nhau bằng một cái tên rất ngộ nghĩnh “những con quỷ mắt đen”.
- Với họ công việc phá bom không chỉ là nhiệm vụ mà nó đã ăn sâu vào tâm trí như một công việc thường nhật. Chính lòng dũng cảm tinh thần trách nhiệm cao với