Tác ph m 2: Hoàng Lê nh t th ng chí (h i 14) – Ngô Gia văn phái
ẩ
ấ
ố
ồ
I. Khái quát
1. Tác gi
ả
- Nhóm tác gi
thu c dòng h Ngô Thì, trong đó có 1 tác gi
làm quan d
i tri
u Lê Chiêu Th ng là
ả
ộ
ọ
ả
ướ
ề
ố
Ngô Thì Chí, 1 ng
i làm qua d
i tri
u Nguy n là Ngô Thì Du.
ườ
ướ
ề
ễ
- H là nh ng nhà Nho mang n ng t
t
ng trung quân, ái qu c. Ngô Thì Chí t
ng ch y theo Lê
ọ
ữ
ặ
ư ưở
ố
ừ
ạ
Chiêu Th ng khi Nguy n Hu kéo quân ra B c l
n th
hai. Ông cũng là ng
i dâng “Trung hung
ố
ễ
ệ
ắ
ầ
ứ
ườ
sách” bàn k ho ch khôi ph c nhà Lê và ch ng l
i nhà Tây S n.
ế
ạ
ụ
ố
ạ
ơ
- H là nh ng cây bút trung th c và có t
t
ng ti
n b . H đã ph n ánh đ
c m t cách chân th c,
ọ
ữ
ự
ư ưở
ế
ộ
ọ
ả
ượ
ộ
ự
s
ng đ ng nh ng s
ki
n l ch s
dân t
c trong kho ng ba m
i năm cu i TK 18 – đ u TK 19.
ố
ộ
ữ
ự
ệ
ị
ử
ộ
ả
ươ
ố
ầ
2. Tác ph m
ẩ
- Th lo i: Th chí: m t th văn ghi chép s
v t, s
vi
c; v a mang tính ch t văn h c, v a có tính
ể
ạ
ể
ộ
ể
ự ậ
ự
ệ
ừ
ấ
ọ
ừ
l ch s
l
i v a mang tính tri
t lí.
ị
ử ạ
ừ
ế
- N u xét v tính chân th c, tác ph m có th đ
c x p vào th lo i kí s
l ch s
. Song, n u xét v
ế
ề
ự
ẩ
ể ượ
ế
ể
ạ
ự ị
ử
ế
ề
ph
ng di
n ngh thu t: k t c
u, gi
ng đi
u tr
n thu t…thì tác ph m thu c th
lo i ti
u thuy t
ươ
ệ
ệ
ậ
ế
ấ
ọ
ệ
ầ
ậ
ẩ
ộ
ể
ạ
ể
ế
l ch s
. Tác ph m vi
t theo th ch
ng h i, g m 17 h i – ch Hán.
ị
ử
ẩ
ế
ể
ươ
ồ
ồ
ồ
ữ
3. Th i đ i
ờ
ạ
- Cu i TK 18 – đ u TK 19. (liên h v i hi
n th c trong đo n Chuy n cũ trong ph chúa Tr nh)
ố
ầ
ệ ớ
ệ
ự
ạ
ệ
ủ
ị
- Ch đ PK VN b
c vào giai đo n kh ng ho ng, suy vong tr
m tr
ng: KT suy s
p, n n chính tr
ế
ộ
ướ
ạ
ủ
ả
ầ
ọ
ụ
ề
ị
r
i lo n, v văn hóa thì nhà Nguy n b t đ u dùng ch Nôm.
ố
ạ
ề
ễ
ắ
ầ
ữ
- Nhi
u cu c kh i nghĩa nông dân bùng n d d i (anh hùng áo v i Quang Trung)
ề
ộ
ở
ổ ữ ộ
ả
→ Ch đ PK cùng h th ng Nho giáo suy thoái tr
m tr
ng.
ế ộ
ệ
ố
ầ
ọ
4. ND chính: ph n ánh nh ng bi
n đ ng l ch s
n
c nhà
gia đo n này: Tây S n di
t Tr nh, tr
ả
ữ
ế
ộ
ị
ử ướ
ở
ạ
ơ
ệ
ị
ả
l
i B c Hà cho nhà Lê, s
suy s
p hoàn toàn c
a các t
p đoàn th ng tr Lê –Tr nh.
h i 14: Quang
ạ
ắ
ự
ụ
ủ
ậ
ố
ị
ị
Ở ồ
Trung d n quân ra B c l
n th
3 và tiêu di
t 20 v n quân Thanh, vua Lê Chiêu Th ng b ngai vàng
ẫ
ắ
ầ
ứ
ệ
ạ
ố
ỏ
tr
n theo gi
c sang B c.
ố
ặ
ắ
5. Ng
li
u liên h :
ữ ệ
ệ
“Tây S n tam ki
t”
ơ
ệ
- 3 l
n Nguy n Hu kéo quân ra B c
ầ
ễ
ệ
ắ
1786, Phò Lê di
t Tr nh; đ
c vua Lê Hi
n Tông g công chúa Ng c Hân cho, phong ông là
ệ
ị
ượ
ể
ả
ọ
Nguyên soái Uy qu c công, đ n 7/1786, vua Lê Hi
n Tông băng hà (70 tu i), Lê Duy Kì – Lê Chiêu
ố
ế
ể
ổ
Th ng lên ngôi.
ố
1787: h i t
i Vũ Văn Nh m.
ỏ
ộ
ậ
1789: đánh b i 20 v n quân Thanh.
ạ
ạ
- Sau khi di
t Tr nh, Nguy n Hu cùng Nguy n Nh c v đem theo l
ng th o, b Nguy n H u
ệ
ị
ễ
ệ
ễ
ạ
ề
ươ
ả
ỏ
ễ
ữ
Ch nh (ng
i cũ c
a qu n Huy) l
i. Nguy n H u Ch nh l
n quy n vua.
ỉ
ườ
ủ
ậ
ạ
ễ
ữ
ỉ
ấ
ề
- 1787, Nguy n L phía Nam suy y u, b qu k c
a Nguy n Ánh t
Xiêm v , n i b l
c đ c,
ễ
ữ
ế
ị
ỷ
ế ủ
ễ
ừ
ề
ộ
ộ ụ
ụ
Nguy n L b nh ch t, quân Nguy n Ánh chi
m đ
c Gia Đ nh.
ễ
ữ ệ
ế
ễ
ế
ượ
ị
- Nam ch ng Nguy n Ánh – B c ch ng H u Ch nh.. Vũ Văn Nh m đ
c l
nh tiêu di
t Ch nh,
ố
ễ
ắ
ố
ữ
ỉ
ậ
ượ
ệ
ệ
ỉ
nh ng cũng l
n quy n, t
o ph n Tây S n. Hu sau Lân và S ra di
t Nh m.
ư
ấ
ề
ạ
ả
ơ
ệ
ở
ệ
ậ
- 1788, Nguy n Nh c lâm b nh n ng, ch đ ng nh
ng binh l
i cho Hu . Binh quy n c
a Tây S n
ễ
ạ
ệ
ặ
ủ ộ
ườ
ạ
ệ
ề
ủ
ơ
tam ki
t quy vào tay Nguy n Hu .
ệ
ễ
ệ
- 1788, Nguy n Ánh ti
p t
50 v n l
ng th o cho Lê Chiêu Th ng đánh Tây S n (v a đ
c 20 v n
ễ
ế
ế
ạ
ươ
ả
ố
ơ
ừ
ượ
ạ
quân Thanh h t
ng v n
c) nh ng n a đ
ng thì đ m tàu.
ộ ố
ề ướ
ư
ử
ườ
ắ
- 1802, Nguy n Ánh lên ngôi, quy ph c nhà Thanh (tri
u Nguy n kéo dài 143 năm)
ễ
ụ
ề
ễ
- M t s
thông tin v “anh hùng áo v i” Nguy n Hu :
ộ
ố
ề
ả
ễ
ệ
Để tải trọn bộ chỉ với 50k, vui lòng liên hệ qua Zalo 0898666919 hoặc Fb: Hương Trần