ĐỀ ĐỌC HIỂU
Đề số 1
Đọc đoạn thơ sau và trả lời câu hỏi
Quê hương anh nước mặn đồng chua
Làng tôi nghèo đất cày lên sỏi đá
Anh với tôi đôi người xa lạ
Tự phương trời chẳng hẹn quen nhau
Súng bên súng đầu sát bên đầu
Đêm rét chung chăn thành đôi tri kỉ
Đồng chí!
Câu 1: Em hãy nêu tóm tắt nội dung của đoạn trích trên?
Đoạn thơ đã thể hiện những cơ sở hình thành tình đồng chí: cùng xuất thân, cùng lí tưởng, cùng đơn vị và nhiệm vụ, cùng chia sẻ những khó khăn của cuộc đời người lính.
Câu 2: Em hãy nêu một thành ngữ có trong đoạn thơ trên. Giải thích nghĩa của thành ngữ đó.
Thành ngữ “đất cày nên sỏi đá”: là vùng đất khó khăn, khó canh tác.
Trong văn bản, thành ngữ mang ý nghĩa: chỉ xuất thân của những người lính: cùng hoàn cảnh khó khăn.
Câu 3: Nêu cấu trúc câu thơ sóng đôi được sử dụng trong đoạn thơ trên và nêu tác dụng của cấu trúc đó trong việc thể hiện nội dung đoạn thơ.
Quê hương anh nước mặn đồng chua
Làng tôi nghèo đất cày lên sỏi đá
Câu 4: Chỉ ra biện pháp tu từ được sử dụng trong câu thơ “Súng bên súng, đầu sát bên đầu”, nêu tác dụng của biện pháp đó.
Câu thơ “Súng bên súng, đầu sát bên đầu” sử dụng biện pháp hoán dụ
Tác dụng: Khẳng định cơ sở nảy sinh tình đồng chí là cùng chung đơn vị, cùng sát cánh bênh nhau trong quá trình chiến đấu.
Đáp án đề đọc hiểu Đồng chí số 1
Câu 1: Tóm tắt nội dung của đoạn trích trên:
Đoạn trích trên thể nói tới cơ sở hình thành tình đồng chí:
- Chung cảnh ngộ, hoàn cảnh xuất thân nghèo khó.
- Cùng chung hoàn cảnh, lý tưởng chiến đấu.
- Hình thành trên sự sẻ chia, đồng cảm mọi gian lao, mọi niềm vui nỗi buồn.
Câu 2: Thành ngữ được sử dụng trong đoạn thơ trên:
“Nước mặn đồng chua”: vùng đất nghèo ven biển nhiễm phèn, nhiễm mặn khó làm ăn.
“Đất cày lên sỏi đá”: nơi đồi núi, trung du, đất đá bị ong hóa, khó canh tác.
→ Hai thành ngữ này để nhằm chỉ ra sự tương đồng về cảnh ngộ, xuất thân nghèo khó là cơ sở hình thành tình đồng chí.
Câu 3: Cấu trúc câu thơ sóng đôi được sử dụng trong đoạn thơ trên là:
- Hai câu thơ đối ứng nhau về ý
Quê hương anh nước mặn đồng chua
Làng tôi nghèo đất cày lên sỏi đá
- Tác dụng: Sự đối ứng “quê hương anh - làng tôi”; “nước mặn đồng chua” – đất cày lên sỏi đá” khắc họa được sự nghèo khó về xuất thân, cảnh ngộ, đó là cơ sở hình thành tình đồng chí, tạo nên sự nhịp nhàng đồng điệu giữa những người lính.
- Câu thơ đối xứng nhau ngay trong từng vế câu: Súng bên súng, đầu sát bên đầu.
- Tác dụng: làm nổi bật hoàn cảnh chiến đấu khắc nghiệt nhưng những người lính vẫn sát cánh bên nhau, cùng nhau chiến đấu, cùng nhau đối diện với hiểm nguy.
Câu 4: Biện pháp tu từ được sử dụng trong câu thơ “Súng bên súng, đầu sát bên đầu” là biện pháp điệp từ.
- Tác dụng của biện pháp tu từ đó là:
- Gợi lên sự khắc nghiệt, nguy hiểm của chiến tranh (hình ảnh súng sẵn sàng chiến đấu).
- Thể hiện sự chung sức, cùng nhau đoàn kết, chiến đấu.