Giáo án ngữ văn 31-35

HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY , TRÒ

NỘI DUNG KIẾN THỨC

- G:? Hs đọc chú thích ở SGK. Nêu vài nét về tác giả  ? 

- Hs : TL 

- G:? Tác phẩm ra đời vào thời gian nào ?

- G hướng dẫn giọng đọc : Giọng tâm tình , phân biệt lời kể, lơì đối thoại 

Gọi 2-3 em hs đọc luân phiên , gv nhận xét

Tóm tắt ngắn gọn ?

- G:? Văn bản trên được kể theo ngôi thứ mấy ? Theo lời kể của ai ?

- Hs : XĐ

- G:? Ngôi kể này có tác dụng gì ?

- Hs : Miêu tả chính xác nội tâm tình cảm nhân vật

G: Xác định thể loại ?

- G:? Văn bản được phân chia như thế nào ? Nội dung của từng phần ?

- Hs : TL 

- G:? Câu chuyện xoay quanh những nhân vật nào?

- Hs : TL 

- G:? Ở ba cô gái đó có điểm gì chung ?( Hoàn cảnh sống ,Công việc gì )

- Hs : XĐ

- G:? Em có nhận xét gì về công việc này ?

- Hs : NX 

- Gv mở rộng : 10 cô gái ở ngã ba Đồng Lộc 

Cạnh giếng nước có bom từ trường

Em ko rửa ngủ ngày chân lấm

Ngày em phá nhiều bom nổ chậm

Đêm nằm mơ nói mớ vang nhà

- G:? Ba cô gái này có những nét phẩm chất chung nào ?

- Hs : TL 

- G:? Mặc dù có nhiều điểm chung, mỗi cô lại có mỗi nét riêng. Chị Thao là người   như thế nào ?

- Hs : TL 

- G:? Còn Nho Và Phương Định thì sao ?

- Hs : TL 

- G:? Từ những nét chung , nét riêng đó , em có cảm nhận gì về ba cô gái thanh niên xung phong ?

- Hs :TL 

- G:? Nhân vật Phương Định được miêu tả qua cái nhìn của ai ?

- Hs : Chính nhân vật đó

- G:? Ở   phần đầu văn bản , PĐịnh đã tự nhận mình như thế nào ?

- Hs : là cô gái Hà Nội khá đẹp

- G:? Sống trong hoàn cảnh  chiến tranh ác liệt , PĐ vẫn giữ được tính cách cuả một cô gái Hà thành. Đó là gì ?

- Hs : Hồn nhiên , mơ mộng

- G:? Với PĐ ai là người mà cô khâm phục nhất ?

- Hs : Những người đồng đội

- G:? Đối với công việc PĐ là người như thế nào ?

- Hs :TL   

- G:? Cảm xúc trước trận mưa đá ở cuối văn bản của PĐ thể hiện điều gì ? 

- Hs : Hồn nhiên nhạy cảm , mơ mộng

- G:? Qua phân tích , em có nhận xét gì về nhân vật PĐ ? 

- Hs : Là thế hệ thanh niên tiêu biểu  cho lớp trẻ thời chống Mĩ

- G:? Em có nhận xét gì về cách nhìn ,cách miêu tả của nhà văn ? 
- Hs : Thiên về cái đẹp

- Gv cho hs thảo luận nhóm 

? Tìm   những nét đặc sắc của nghệ thuật văn bản ?

- G:? Sau 5’ đại diện các nhóm trình bày

- GV chốt ý bằng bảng phụ

- G:? Qua văn bản, em hiểu thêm gì về những thanh niên xung phong thời chống Mĩ ?

- Hs : Dũng cảm , lạc quan

- G:? Nhắc lại những đặc sắc nghệ thuật ? 

- Gọi hs đọc ghi nhớ ở SGK

I/ Đọc tìm hiểu chung

1. Tác giả - Tác phẩm

* Tác giả 

- Lê Minh Khuê sinh 1949

-  Quê :  Thanh Hoá

- Từng là thanh niên xung phong , bắt đầu sáng tác từ thời kì kháng chiến chống Mĩ

- Sau 1975 : Sáng tác bám sát vào nhữnh biến chuyển của đời sống, những vấn đề bức xức của XH

* Tác phẩm : 

  Ra đời năm 1971

2. Đọc – tóm tắt – ngôi kể

* Đọc

* Tóm tắt

* Ngôi kể : 

- Ngôi kể thứ nhất – Phương Định

- Tạo thuận lợi để tác giả miêu tả thế giới nội tâm , cảm xúc suy nghĩ của từng nhân vật, tạo điểm nhìn phù hợp để miêu tả hiện thực cuộc chiến đấu ở trọng điểm tuyến đường Trường Sơn

3. Thể loại: Truyện ngắn

4. Bố cục : 

- “Từ đầu … sao trên mũ” : Hoàn cảnh và phẩm chất của 3 cô gái TNXP

- Bây giờ …Thao bảo” : Nhân vật Phương Định

- Còn lại : Niềm vui sau những giây phút nguy hiểm 

II/ Đọc – hiểu văn bản 

1. Hình ảnh của 3 cô gái thanh niên xung phong : 

a.Hoàn cảnh sống : 

- Sống trên một cao điểm ( nơi tập trung bom đạn nguy hiểm )

- Công việc : Phá bom  nguy hiểm , đối diện với cái chết

→ Cần sự dũng cảm , khéo léo bình tĩnh

b. Phẩm chất :

* Nét chung

- Họ là những cô gái trẻ có cá tính

- Tinh thần trách nhiệm cao đối với nhiệm vụ

- Dũng cảm , hi sinh , không quản gian khổ

- Tình đồng chí , đồng đội keo sơn gắn bó

- Dễ xúc động , hay mơ mộng và thích làm đẹp

 * Nét iêng : 

- Thao : Lớn tuổi , từng trải ,Thích chép bài hát ,chiến dấu dũng cảm bình tĩnh nhưng rất sợ máu

- Nho : Thích thêu thùa , thích kẹo

- Phương định : nhạy cảm , mơ mộng , thích hát

 → Tâm hồn trong sáng dũng cảm , hồn nhiên lạc quan , yêu đời

2. Hình ảnh Phương Định : 

- Là cô gái Hà Nội khá đẹp , hai bím tóc dày , cổ cao kiêu hãnh , cái nhìn xa xăm , màu nâu , dài

- Tâm hồn trong sáng , nhạy cảm ,biết quan tâm đến hình thứcnhưng kín đáo giữa đám đông 

- Yêu mến khâm phục, tự hào về những người đồng đội của mình 

- Dũng cảm tự tin , có tinh thần trách nhiệm cao với công việc

→  Là con người mới tiêu biểu cho thế hệ trẻ thời kì kháng chiến chống Mĩ cứu nước

III/ Tổng kết : 

* Đặc sắc nghệ thuật : 

- Chọn ngôi kể phù hợp

- Miêu tả tâm lí nhân vật sâu sắc, tinh tế

- Ngôn ngữ giọng điệu tự nhiên ,gần với khẩu ngữ, trẻ trung , nữ tính

- Câu văn ngắn , nhịp nhanh tạo được không khí khẩn trương trong hoàn cảnh chiến trường

 Ghi nhớ ( SGK )