Ngày soạn: Kí duyệt..........................
Ngày giảng: 8A3.............
8A5.............
CHỦ ĐỀ
THƠ MỚI - VẬN DỤNG CÂU NGHI VẤN TRONG THƠ
(Tiết 73,74,75,76,77,78)
A. MỤC TIÊU BÀI HỌC
1. Kiến thức
- Sơ giản về phong trào thơ mới
- Hiểu được hiều sâu tư tưởng yêu nước thầm kín của lớp thế hệ trí thức Tây học, chán ghét thực tại, vươn tới cuộc sống tự do
- Hình tượng nghệ thuật độc đáo, có nhiều ý nghĩa của bài thơ "Nhớ rừng"
- Sự đổi thay trong đời sống xã hội và sự nuối tiếc của nhà thơ đối với những giá trị văn hóa cổ truyền của dân tộc đang bị mai một.
- Lối viết bình dị mà gợi cảm xúc của nhà thơ
- Đặc điểm hình thức, chức năng của câu nghi vấn
2. Kĩ năng
- Nhận biết được tác phẩm thơ lãng mạn
- Đọc diễn cảm tác phẩm thơ hiện đại viết theo bút pháp lãng mạn
- Phân tích những chi tiết nghệ thuật tiêu biểu trong tác phẩm
- Nhận biết câu nghi vấn trong văn bản cụ thể
- Biết sử dụng kiểu câu đúng hoàn cảnh giao tiếp
3. Thái độ
Bồi dưỡng lòng yêu mến thơ ca
4. Năng lự: Tự học, tự giải quyết vấn đề, phân tích, tổng hợp,đánh giá...
B. CHUẨN BỊ
1. Thầy: chuẩn bị bài, tài liệu tham khảo, bảng phụ.
2.Trò: đọc trước nội dung văn bản, soạn bài theo yêu cầu SGK.
C. PHƯƠNG PHÁP
Phương pháp nêu vấn đề, vấn đáp, kể chuyện, thảo luận....
D. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
1. Ổn định tổ chức
Thứ tự | Lớp ... | Lớp ... | ||
Ngày giảng | Sĩ số | Ngày giảng | Sĩ số | |
Tiết 1 |
|
|
|
|
Tiết 2 |
|
|
|
|
Tiết 3 |
|
|
|
|
Tiết 4 |
|
|
|
|
Tiết 5 |
|
|
|
|
Tiết 6 |
|
|
|
|
2. Kiểm tra bài cũ
Kiểm tra sự chuẩn bị bài của H
3. Bài mới
HOẠT ĐỘNG CỦA GV | HOẠT ĐỘNG CỦA HS | |
Hoạt động1: Khởi động | ||
? Những hiểu biết về xã hội và văn học nước ta thế kỉ XIX? - GV bổ sung, daanxdawts vào chủ đề | - Sự thối nát cảu XH PK - Văn học nở rộ với lớp nhà thơ mới.. | |
Hoạt động 2: Hình thành kiến thức | ||
Nội dung 1 Văn bản NHỚ RỪNG | ||
Hoạt động: Chuyển giao nhiệm vụ học tập (Tổ chức HS hoạt động cá nhân hoặc theo nhóm) | ||
? Giới thiệu vài nét về tác giả? GV bổ sung thêm: Ông lấy bút danh là “Thế Lữ” ngoài việc chơi chữ (nói lái) còn có ngụ ý: Ông tự nhận mình là người lữ hành nơi trần thế, chỉ biết tìm đến cái đẹp Tôi là người bộ hành phiêu lãng Đường trần gian xuôi ngược để rong chơi (Cây đàn muôn điệu) - Là nhà thơ tiêu biểu cho phong trào thơ mới chặng đầu, là cây bút dồi dào và tài năng nhất. Cùng với Lưu Trọng Lư, Vũ Đình Liên, Xuân Diệu...Ông được coi là người cắm ngọn cờ chiến thắng vẻ vang cho thơ mới trong cuộc giao tranh quyết liệt với thơ cũ. - Ngoài làm thơ, ông còn viết truyện, sáng tác kịch và là một trong những người có công đầu trong việc xây dựng nền kịch nói ở nước ta. - Ông được truy tặng giải thưởng HCM về VHNT năm 2003. ? Nêu hiểu biết của em về tác phẩm? - Thơ ông mang nặng tâm sự thời thế, đất nước nhưng không bế tắc, không u buồn mà vô cùng thiết tha, bi tráng. “Nhớ rừng” là tiêu biểu, đặc sắc nhất cảu ông và cũng là một trong những bài thơ hay nhất của phong trào thơ mới. Bài thơ diễn tả tâm sự u uất của con hổ bị sa cơ - người anh hùng chiến bại. Tuy chiến bại mà vẫn đẹp, vẫn lẫm liệt ngang tàng. Tác phẩm đã đem lại tiếng vang lớn trong thơ ca VN một thời, làm nên tên tuổi của tác giả ? Quan sát bài thơ và cho biết: điểm mới của hình thức bài thơ so với các bài thơ đã được học? - Không hạn định số câu, chữ, đoạn. - Mỗi dòng thường có 8 tiếng. - Ngắt nhịp tự do. - Vần không cố định. - Giọng thơ ào ạt, phóng khoáng. => Thơ mới: thơ trữ tình (Sự sáng tạo trên cơ sở thể thơ hát nói truyền thống – ca trù). - Thơ mới tự do phóng khoáng, không gò bó mà theo dòng cảm xúc của người viết. Hoạt động 2: Đọc - Hiểu văn bản - GV: Hướng dẫn cách đọc, học sinh đọc, giáo viên nhận xét ? Nhân vật chính trong bài thơ là ai? - Con hổ. Một con hổ bị nhốt trong vườn bách thú, phải sống xa cách núi rừng, nhớ da diết về đại ngàn và khao khát được trở về với gian sơn của nó → Mượn lời con hổ ở vườn bách thú để thể hiện tâm trạng u uất của một lớp thanh niên Tây học với thức tỉnh ý thức cá nhân, bất hòa sâu sắc với thực tại, khao khát cái tôi...Đó còn là tâm sự của người dân mất nước bấy giờ _Tư tưởng chủ đề của TP: Niềm khao khát tự do, nỗi nhớ và sự căm hờn của con hổ ? Văn bản sử dụng phương thức biểu đạt nào? ? Bài thơ có bố cục như thế nào.
Căm hờn, uất hận → Nhớ tiếc quá khứ → Khát vọng - Đọc đoạn 1 trong bài thơ.
- GV chiếu khổ thơ 1 và 4 ? Lời con hổ trong cảnh tù hãm ở vườn bách thú được miêu tả qua những chi tiết nào? ? “Gậm” có nghĩa như thế nào? - Gậm. Cắn dần, kiên trì. GV: “Gậm một khối...sắt”- động từ “Gậm” đã diễn tả nỗi uất ức, gò bó, trói buộc và 1 cảnh ngộ tù túng, vô vị, không lối thoát. 6/8 chữ trong câu dùng thanh trắc. Các thanh trắc dồn cả vào đầu và cuối câu như kìm nén uất ức, bất lực, nhất là với 1 loài ưa tự do, tung hoành như hổ. Sức nặng của câu thơ rơi vào 2 chữ căm hờn ? Em hiểu như thế nào về cụm từ “khối căm hờn”? - Vết thương lòng, niềm căm hờn cứ ứ đầy lên, trào lên đến nhức nhối ? Giọng điệu của hai khổ thơ đầu? ? Giọng điệu ấy giúp em hiểu gì về tâm trạng con hổ? Câu thơ đầu với những âm thanh chói tai, đặc quánh thì đến câu thứ hai lại buông xuôi như 1 tiếng thở dài với toàn những thanh bằng “Ta nằm dài...” → Như kéo dài thêm nỗi đau * Vì sao con hổ lại căm hờn đến thế? (Từ chỗ là chúa tể muôn loài, đang mặc sức tung hoành chốn sơn lâm, nay bị nhốt trong cũi sắt, trở thành thứ đồ chơi của đám người nhỏ bé mà ngạo mạn, ngang bày với bọn gấu, báo dở hơi, vô tư lự, những hạng tầm thường, vô nghĩa lí. Điều đó làm cho con hổ vô cựng căm uất, ngao ngán).
?* Em cảm nhận được tâm trạng gì của con hổ ở đoạn này? ? Trong giam cầm nó cảm nhận được điều gì?
? Em hiểu như thế nào về hình ảnh bọn gấu báo được nhắc đến trong câu thơ? - Phép nhân hóa khiến cho câu thơ trở nên hình tượng sâu sắc hơn. Bọn gấu, báo kia phải chăng là những kẻ hèn nhát, những người đang nhởn nhơ trước thời cuộc tù hãm, vô trách nhiệm với cuộc sống của chính mình, vô trách nhiệm với non sông, làmđầy tớ cho thực dân để hưởng cuốc ống an nhàn Chiếu khổ 4 ? Khung cảnh vườn bách thú hiện lên như thế nào qua cái nhìn của hổ?
? Vì sao hổ cảm nhận được điều đó? - Hổ là chúa tể sơn lâm, cả loài người khiếp sợ nay phải chịu sống ngang hàng với bầy dở hơi, không suy nghĩ, ngạo mạn…- Cảnh vườn bách thú chính là hình ảnh ẩn dụ của xã hội đương thời, khi thực dân pháp hô hào: Tự do, bình dẳng, bác ái; đem văn minh khai hóa xứ thuộc địa những đó chỉ là sự giải dối tầm thường ? Tác giả đã sử dụng bút pháp nghệ thuật gì khi miêu tả tâm trạng hổ? Hiệu quả của nó?
? Em hiểu tâm trạng con hổ lúc này như thế nào? - Vì vậy ta mới thấy con hổ có suy nghĩ nội tâm thật dữ dội. Bằng lối nói nhân hoá, giọng thơ tự sự cho ta thấy được thực tại buồn chán nhưng cũng đầy kiêu hãnh; nỗi khát khao tự do đang giằng xé nội tâm của hổ. Thái độ ngao ngán, chán ghét thực tại của hổ cũng chính là thái độ của con người đối với xã hội. Những con người yêu nước dang phải sống tù túng dưới ách đô họ thực dân - Bài thơ ra đời vào những năm 40 của thế kỉ XX. Lúc này đất nước ta đang chịu sự đô hộ của thực dân Pháp, 1 cổ hai tròng...cũng hệt như lúc này, hổ đang sống trong vườn bách thú. Lời tâm sự của người dân VN: phải sống cuộc đời gò bó, tăm tối, tầm thường đầu thế kỉ XX…… - Gv dẫn dắt chuyển ý: Hiện tại thất thế, sa cơ, thân nằm dài trong cĩ sắt nhưng tâm hồn mãnh hổ đâu chịu khuất phục. Hổ vẫn gửi tình thương, nối nhớ về một thời oanh liệt đã qua... Đọc diễn cảm khổ 2, 3 (GV chiếu) ? Từ ngữ nào cho thấy rõ nhất âm hưởng chủ đạo của khổ thơ? (Nhớ) Hồi tưởng của chúa sơn lâm cứ say sưa trong kỉ niệm, da diết trong luyến tiếc, đắm say trong kiêu hãnh tự hào. Hai tiếng ngày xưa nghe thật xa vời, không bao giờ còn trở lại ? Cảnh sơn lâm trong nỗi nhớ của hổ được gợi lên qua những chi tiết nào? ? Nhận xét về cách dùng từ? Giang sơn tỏng hoài niệm lung linh vủa hổ là đại ngàn thiêng liêng, nơi ấy cái gì cũng lớn lao, dữ dội hoàn toàn đối lập với cảnh tù túng hiện tại. Trong tâm trí cảu hổ, luôn canh cánh nỗi nhớ về chốn đại ngàn bao la ấy ?* Em hình dung như thế nào về cảnh núi rừng trong nỗi nhớ của con hổ? ? Trong dòng kí ức ấy, em hình dung được tâm trạng nào của hổ?
Cảnh đại ngàn ấy trở thành bối cảnh lãng mạn làm nổi bật hình ảnh chúa sơn lâm
? Nhận xét về dùng từ trongđoạn thơ trên? Tác dụng của cách dùng từ đó? Chúa sơn lâm hiện lên qua một bức tranh đặc tả ngoại hình và sức gợi ghê gớm bên trong. Một vũ điệu: Lượn, vờn ...hổ cho mọi vật thấy được sức mạnh tuyệt đỉnh của nó. Hổ ý thức sâu sắc vị trí của mình chốn nước non hùng vĩ. Nó xưng ta nhưng thực chấtchính là cái tôi đang bừng tỉnh, cái tôi cội nguồn của một thời oanh liệt (Đặc trưng của thơ mới). Chúa tể sơn làm hoàn toàn làm chủ cõi riêng của mình, đó là cõi riêng mang vẻ uy nghi, lỗng lẫy, đó là quá khứ một đi không trở lại ? Nhớ về quá khứ, con hổ đã nhớ lại những kỉ niệm gì ở chốn rừng xưa? (KN ùa về trong lòng hổ là những đêm trăng, những ngày mưa, những bình minh và những buổi chiều trong rừng)
- Cảnh vật đầy màu sắc và ánh trăng. Trăng chan hòa bên dòng suối, hổ say mồi và say trăng - Có thể xem bốn thời điểm như 1 bộ tranh tứ bình về cảnh giang sơn của chúa sơn lâm. Tư thế của hổ như một nhà thi sĩ (mơ màng đứng uống ánh trăng tan) Mang dáng dấp đế vương, một mình ngự trị lặng ngắm gian sơn đổi mới → Vừa tiếc nuối vừa tự hào về những kỉ niêm tươi đẹp thuở xa xưa. Kỉ niệm đó đang mờ dần theo năm tháng, sao không ngẩn ngơ, sao không nuối tiếc. Vương quốc của nó tràn ngập trong màu xanh tươi và ánh nắng. Hổ nằm ngủ trong khúc nhạc rừng tưng bừng + Nhớ đêm trăng, nhớ ngày mưa, rồi hổ nhớ những chiều tà trong khoảnh khắc hoàng hôn chờ đợi. → Trong cảm nhận của hổ, trời chiều không đỏ rực mà lênh láng máu sau rừng, mặt trời không lặn mà chết.Phút chờ đợi cảủachúa sơn lâm trong khoảnh khắc hoàng hôn thật dữ dội. Nó chiếm lấy riêng phần bí mật của vũ trụ ?* Em hình dung thế nào về hình ảnh chúa sơn lâm ở đoạn này? Một bức tranh tứ bình đẹp lộng lẫy bốn cảnh, cảnh nào cũng có núi rừng hùng vĩ, tráng lệ. Nhưng đó chỉ là dĩ vãng huy hoàng chỉ hiển hiện trong nỗi nhớ da diết tới đau đớn của con hổ. Một loạt các điệp từ: nào đâu, đâu những cứ lặp đi lặp lại diễn tả nối tiếc nuối khôn nguôi - Kết thúc khổ 3, con hổ bật kêu lên: *? Câu hỏi tu từ được sử dụng có tác dụng gì? - Gv: Câu thơ cuối cuối tràn ngập cảm xúc buồn thương, thất vọng, nối tiếc, nó như 1 tiếng thở dài ai oán của con hổ. _ Tâm trạng của hổ trong khổ thơ thứ 3 là sự đan xem giữa miên man, sâu đắm, tự hào trong kỉ niệm lung linh cùng niềm nuối tiếc khôn nguôi. Đó không chỉ là tâm trạng của con hổ mà còn được đồng cảm sâu xa trong tâm trạng của cả 1 lớp người VN trong thời nô lệ, mất nước nhớ về quá khứ hào hùng của DT. Câu thơ có sức khỏi quát điển hình. ? Em hình dung như thế nào về tâm trạng của hổ lúc này? - Sau những hồi tưởng đẹp đẽ về quá khứ, con hổ lại trở lại c.s thực tại - Bất bình với hiện tại nhưng không thể thoát khỏi xiềng xích nô lệ, không thể thoát khỏi cũi sắt, vị chúa tể son lâm ngày nào giờ đành tự an ủi mình bằng những giấc mộng ngàn to lớn. Nỗi buồn tể tái thấm đẫm tâm hồn. Đoạn thơ cuối là lời nhắn nhủ của hổ ở nơi chốn nước non hùng vĩ. – Gv đọc khổ 5 (Chiếu khổ thơ) ? Đọc 2 câu thơ, em hiểu gì về lời bộc bạch của hổ? - Những dòng thơ tiếp tục chảy về hoài niệm
- Lời ngầm khẳng định quyền làm chủ của con người VN với đất nước VN, dẫu rằng hiện tại cả dân tộcđang sống tỏng xiềng xích nô lệ ? Em hiểu như thế nào về tâm sự của hổ trong đoạn này?
- Ý thức về thực tại bị giam cầm, nó nhận ra mình không bao giờ còn được trở về chốn linh thiêng cuả đại ngàn nữa
- Giấc mộng đại ngàn to lớn chính là giấc mộng được trở về với núi rừng tự do. Một đốm lửa tuy nhỏ nhugnw luôn cháy âm ỉ trong tâm hồn nó,đó là khát khao được trở về với địa ngàn. Quá khứ vàng son kiêu hãnh oai hùng bao nhiêu thì thực tại đu đớn bấy nhiêu. Nhưng quá khứ vàng son ấy là điểm tựa để hổ theo dduoir giấc mộng tự do - Cũi sắt chỉ có thể giam cầm được thể xác của chúa sơn lâm chứ không thể giam cầm được ý chí, tinh thần của vị chúa tể. Điều này song hành với thực tại, xiềng xích nô lên của thực dân chỉ có thể giam cầm về thẻ xác chứ không thể làm lay chuyển ý chí giải phóng dân tộc của người dân Việt nam yêu nước. Bởi vậy, trong một bài thơ Bác viết Thân thể ở trong lao Tinh thần ở ngoài lao..... Trong ngục tù, giam cầm, hổ lựa chọn chìm trong giấc mộng đại ngàn để giữ lại phần oai nghiêm, để thoát khỏi thực tại đớn đau bất lực và bế tắc. Từng câu từng chữ trong bài phảng phất nỗi bất bình sâu sắc và niềm khao khát tự do mãnh liệt của con hổ trước thực tại tù hãm giam cầm ngột ngạt - Em hãy nêu giá trị ND, NT của bài thơ ? + Cảnh đại ngàn rộng lớn là biểu tượng của thế giới tự do; hình ảnh con hổ là hình ảnh của những con người u uất trong nỗi đau mất nước + Cảnh núi rừng trong quá khứ toát lên vẻ khoáng đạt, thơ mộng
- Nhớ rừng vừa là khát vọng về thiên nhiên, về tự do phóng khoáng về cái làn chủ giang sơn, vừa tiếng thở dài vĩnh biệt một thời oanh liệt nhưng Nhớ rừng cũng là một tuyên ngôn quyết liệt không hòa nhập với thế giới giả tạo dù cho quá khứ vàng son một đi không trở lại. - Đặt vào h.c LS những năm 30- 45, bài thơ khơi đã gợi nỗi nhớ quá khứ, khơi gợi niềm khát khao tự do và sự bức bối khi bị giam cầm trong vòng nô lệ của bọn TD Pháp. Đó cũng chính là tâm trạng của đông đảo những người dân VN mất nước. Chính vì vậy bài thơ vừa ra đời đã được công chúng say sưa đón nhận,Họ cảm thấy lời con hổ trong bài thơ chính là tiếng lòng sâu kín của họ. - Hs ®äc ghi nhí. | I. Giới thiểu chung 1 . Tác giả - Thế Lữ (1907 - 1989) Tên thật Nguyễn Thứ Lễ, quê ở Bắc Ninh - Hoạt động: Viết truyện, sáng tác thơ, kịch
- Là nhà thơ tiêu biểu trong phong trào thơ mới
- Hồn thơ dồi dào,lãng mạn
2. Tác phẩm
- Vị trí, xuất xứ: in trong “Mấy vần thơ” 1934.
- Thể thơ: 8 chữ
II. Đọc - Hiểu văn bản
* Bố cục. - Đoạn 1: Tâm trạng của con hổ trong cũi sắt (Khổ 1; 4). - Đoạn 2, 3: Nhớ tiếc quá khứ oai hùng. - Đoạn 4, 5: Tâm trạng chán ghét thực tại tầm thường và lời nhắn nhủ. 1. Tâm trạng con hổ trong cũi sắt
Gậm một khối căm hờn trong cũi sắt
- Bị nhốt trong cũi sắt - Động từ Gậm: gặm nhấm khối căm hờn trong cay đắng → Tâm trang âm thầm mà dữ dội, quyết liệt
- "Khối căm hờn" → Nỗi uất ức từ vô hình trở nên hữu hình, tích tụ đóng thành khối, thành tảng đè nặng trong lòng nhức nhối không thể giải thoát.
- Cảnh ngộ Ta nằm dài trông ngày tháng dần qua Nay sa cơ bị nhục nhằn tù hãm + Sống trong cảnh: không có tương lai, hiện tại thì bế tắc bất lực + Không gian: cũi sắt chật hẹp + Bị biến thành thứ đồ chơi của lũ người nhỏ bé; bị xếp ngang hàng cùng bọn gấu, báo dở hơi, không suy nghĩ → Cảnh ngộ tù hãm, thời gian tù đọng, không gian tù túng
_ Căm hờn, chán ghét khi bị giam cầm trong cũi sắt Khinh kia người kia ngạo mạn ngẩn ngơ Giương mắt bé giễu oai linh rừng thẳm - Khinh + Lũ người: ngạo mạn, ngẩn ngơ + Lũ gấu, báo: dở hơi, vô tư lự. → Kiêu hãnh, khinh bỉ những tầm thường xung quanh
Nay ta ôm niềm uất hận ngàn thâu Ghét những cảnh không đời nào thay đổi Những cảnh sửa sang tầm thường giả dối Hoa chăm, cỏ xén, lối phẳng, cây trồng Dải nước đen giả suối chẳng thông dòng Len dưới nách những mô gò thấp kém Dăm vừng lá hiền lành không bí hiểm Cũng học đòi bắt chước vẻ hoang vu - Vườn bách thú, giang sơn hiện tại của chúa sơn lâm là nơi tầm thường, giả dối: Không đời nào thay đổi; giải nước đen giả suối; mô gò thấp kém; hoa chăm, cỏ xén, lối phẳng, cây trồng → Đầy đủ nhưng là sự sắp xếp lối học đòi bắt chước, nhạt nhẽo không có hồn
- NT: Liệt kê, cash ngắt nhịp ngắn, dồn dập
=> Khinh thường hiện thực giả dối
_ Uất hận và khao khát cuộc sống tự do
=> Nỗi tủi nhục, căm hờn, cay đắng của người dân mất nước.
2. Nỗi nhớ tiếc quá khứ
Cảnh sơn lâm: bóng cả, cây già;Tiếng gió gào ngàn; giọng nguồn hét núi; lá gai, cỏ sắc. - NT: Nhân hóa, cách sử dụng ĐT mạnh
→ Đại ngàn hùng vĩ, lớn lao mang vẻ đẹp nguyên sơ, thiêng liêng và bí ẩn - Điệp từ: Với, nhớ → Nỗi nhớ cồn cào, da diết - Hình ảnh chúa sơn lâm Ta bước chân lên dõng dạc, đường hoàng, Lượn tấm thân như sóng cuộn nhịp nhàng Vờn bóng âm thầm, lá gai cỏ sắc Trong hang tối mắt thần khi đã quắc Là khiến cho mọi vật đều im hơi Ta biết ta chúa tể của muôn loài Giữa chốn thảo hoa không tên không tuổi
- Từ ngữ miêu tả: Lượn, vờn, quắc, bước - Từ láy: nhịp nhàng, dõng dạc, âm thầm → H/ả chúa sơn lâm hiện lên vừa mạnh mẽ, vừa nhẹ nhàng, vừa uy nghi dũng mãnh, vừa mềm mại, uyển chuyển.
Nào đâu những đêm vàng bên bờ suối Ta say mồi đứng uống ánh trăng tan Đâu những ngày mưa chuyển bốn phương ngàn Ta lặng ngắm gian sơn ta đổi mới Đâu những bình minh cây xanh nắng gội Tiếng chim ca giấc ngủ ta tưng bừng Đâu những chiều lênh láng... bí mật? - Điệp ngữ kết hợp với câu hỏi tu từ nối tiếp nhau, dồn dập – Gợi lại những KN tuyệt đẹp của 1 thời vàng son và thể hiện khí phách ngang tàng làm chủ. + Những đêm vàng bên bờ suối, say mồi đứng uống ánh trăng tan
+ Lặng ngắm: giang sơn đổi mới
+ Bình minh: nắng gội, tiếng chim ca
+ Những chiều lênh láng máu sau rừng
→ Tư thế lãm liệt, kiêu hùng, đầy uy lực
Than ôi! Thời oanh liệt nay còn đâu? → Điệp từ: nào đâu; câu hỏi tu từ kết hợp với dấu chấm cảm nhấn mạnh và bộc lộ tâm trạng tuyệt vọng, nối tiếc cuộc sống tự do.
→ Nhớ tiếc, lưu luyến khôn nguôi
3. Khao khát giác mộng đại ngàn
Hỡi oai linh, cảnh nước non hùng vĩ ! Là nơi giống hầm thiêng ta ngự trị - Từ "hỡi"→ tư thế hiên ngang, phong thái cai trị lừng lẫy → Lời bộc bạch khẳng định quyền làm chủ núi rừng, khao khát tự do mãnh liệt, một lòng muốn hướng về địa ngàn mênh mông
Nơi thênh thang ta vùng vẫy ngày xưa Nơi ta không còn được thấy bao giờ - Ý thức về thực tại đau đớn "Không bao giờ thấy" - Hỡi cảnh rừng ghê gớm của ta ơi ! → Bộc lộ trực tiếp nỗi tiếc nhớ cuộc sống tự do, phóng khoáng. Có biết chăng trong những ngày ngao ngán Ta đương theo giấc mộng ngàn to lớn...
→ Khao khát tự do mãnh liệt, chưa từng khuất phục số phận, hi vọng vào tương lai tươi sáng
=> Đó cũng chính là khát vọng tự do của người d©n VN.
* Tổng kết a. Nghệ thuật - Cảm hứng lãng mạn, giàu hình ảnh - Hình tượng mang nhiều tầng ý nghĩa - Hình ảnh tương phản đối lập
- Ngôn ngữ phong phú, giàu sức biểu cảm (từ láy, điệp ngữ; nhân hóa, so snahs, ẩn dụ...) - Thể thơ 8 chữ linh hoạt, nhịp điệu b. Nội dung - Mượn lời con hổ bị nhốt trong vườn bách thú để diễn tả sâu sắc nỗi chán ghét thực tại tầm thường tù túng, nói nhớ tiếc quá khứ và niềm khao khát tự do mãnh liệt - Thể hiện cái tôi cá nhân đòi giải phóng, cái tôi dám phủ nhận thực tại, cái tôi khao khát tự do và mong muốn được khẳng định mình - Gửi gắm tâm sự yêu nước thầm kín của người dân mất nước - Tâm trạng của hổ cũng là tâm trạng cảu người dân Vđang sống trong cảnh nô lệ nhớ về quá khứ hào hùng của cha ông
Ghi nhí: sgk |