PHONG CÁCH HỒ CHÍ MINH

HS đọc lại đoạn 2 ( trang 6 + 7  sgk )

? Nét đẹp văn hóa trong lối sống của Bác được tác giả giới thiệu qua những chi tiết cụ thể nào?

* Tập trung 3 khía cạnh trong lối sống của Bác để làm nổi bật những nét đẹp VH trong lói sống ấy:

-  Nơi ở và làm việc đơn sơ: nhà sàn nhỏ

-  Trang phục giản dị : áo nâu, đôi dép cao su....

-  Ăn uống đạm bạc.

GV phân tích song song::Liên hệ Vb Đức tính giản dị của Bác Hồ: - Căn nhà sàn của Bác tuy giản dị đơn sơ nhưng luôn “lộng gió và ánh sang” bởi vì chủ nhân của nó là “một tâm hồn lộng gió thời đại”. Chính vì thế mà nó chẳng kém gì cung điện trong truyện thần thoại hay cổ tích.

Về chỗ ở, khi Bác mới về nước là một hang đá thuộc Pắc Pó, Cao Bằng. Sau này vì bí mật nên Bác phải ở nhà riêng nhưng rất đơn giản. Nhà làm nhỏ, bốn bề với tay được vì tiết kiệm nguyên vật liệu. Đến năm 1954, Chính phủ chuyển về thủ đô Hà Nội, nhiều người đề nghị Bác ở Phủ Toàn quyền Đông Dương tráng lệ, nhưng Bác đã từ chối và chỉ chọn căn phòng nhỏ của người thợ điện đơn sơ bên ao cá để ở. Mãi đến ngày 17-5-1958, Bác mới chuyển về ở căn nhà sàn chỉ vẻn vẹn có 23,14 m2 cho đến lúc qua đời.

- Những bộ trang phục của người tuy ít ỏi nhưng dường như đã được Người gạn lọc từ những trang phục tinh túy nhất, tiêu biểu nhất của mọi miền đất nước trong lao động và chiến đấu. Tuy chúng giản dị nhưng lại thanh cao thần kì biết mấy!

GV: Trong trang phục hàng ngày, Bác chỉ có bộ quần áo dạ màu đen mặc khi đi ra nước ngoài; chiếc mũ cát Bác đội khi đi ra ngoài trời; chiếc áo bông, áo len Bác mặc trong mùa lạnh và một vài bộ quần áo gụ Bác mặc làm việc mùa hè. Nói về sự giản dị trong cách ăn mặc của Bác, có lẽ ấn tượng nhất phải kể đến đôi dép cao su và bộ quần áo ka-ki. Đôi dép cao su được Bác dùng hơn 20 năm đến khi mòn gót phải lấy một miếng cao su khác vá vào, các quai hay bị tuột phải đóng đinh giữ. Còn bộ quần áo ka-ki Bác mặc đến khi bạc màu, sờn cổ áo. Những người giúp việc xin Bác thay bộ quần áo mới thì Bác bảo: “Bác mặc như thế phù hợp với hoàn cảnh của dân, của nước, không cần phải thay”.
- Món ăn của người tuy đạm bạc nhưng đó là những sản vật thân quen tinh túy của đất Việt từ ngàn đời xưa chắt lọc lại: Anh đi anh nhớ quê…dầm tương. -> tạo cho người một thể chất lành mạnh, khỏe khoắn để lãnh đạo cuộc đấu tranh giải phóng   dân tộc:

Theo lời kể của những người từng được sống gần Bác hoặc qua những tư liệu còn lưu trữ được, chúng ta thấy việc ăn, mặc, ở cũng như sinh hoạt, chi tiêu hàng ngày Bác đều hết sức tiết kiệm. Mỗi bữa ăn, Bác quy định không quá 3 món và thường là các món dân tộc như: tương cà, dưa, cá kho… Bác bảo ăn món gì phải hết món ấy, không được để lãng phí. Bác nói: Ở đời ai chẳng thích ăn ngon, mặc đẹp, nhưng nếu miếng ngon đó lại đánh đổi bằng sự mệt nhọc, phiền hà của người khác thì không nên. Hơn nữa, Bác luôn nghĩ đến người khác, có món gì ngon không bao giờ Bác ăn một mình. Bác sẻ cho người này, sẻ cho người kia rồi sau cùng mới đến phần mình và phần Bác thường là ít nhất.

- Chưa năm mươi đã kêu già/ sáu ba, mình vẫn nghĩ là đương trai/ sống quen thanh đạm nhẹ người/ Việc làm tháng rộng ngày dài ung dung. ( 63 tuổi)

? Những chi tiết trên giúp em hiểu chủ tịch HCM có lối sống như thế nào?

=> Là chủ tịch nước, phải gách vác nhiều trọng trách lớn lao nhưng Bác chủ động chọn cho mình cuộc sống thanh cao; C/sống ấy phản chiếu chiều sâu văn hóa trong lối sống của người bắt nguồn từ 1 quan điểm thẩm mĩ lành mạnh của người Việt: Cái đẹp nằm trong sự giản dị, gần gũi đời thường.

Trong suốt cuộc đời hoạt động cách mạng vì nước, vì dân, dù ở bất kỳ cương vị nào, từ một người phụ bếp trên con tàu “Amiran Latouche Tre ville” lúc ra đi tìm đường cứu nước, cho đến khi trở thành Chủ tịch Đảng, Chủ tịch nước, Bác Hồ vẫn giữ một nếp sống vô cùng giản dị. Đó cũng chính là điểm nổi bật trong phong cách, đạo đức của Người. 
-GV dẫn dắt: Từ lối sống thanh đạm, giản dị của Bác, tác giả đã liên tưởng tới các vị  đạo nho: Song người xưa chọn lối sống thanh bần khi đã lui về ở ẩn, còn Người lại lựa chọn lối sống ấy khi đang giữ cương vị là một chủ tịch nước-> P/c , lối sống của Bác lại càng đáng quý hơn.

? Để làm nồi bật nét đẹp trong lối sống của người tác giả đã sử dụng BP nghệ thuật tiêu biểu nào ?

? ở cuối bài tác giả lại dùng phương pháp so sánh để làm nổi bật điều gì ? Hãy chỉ ra tác dụng của phương pháp đó ?

- Kết nối hiện tại và quá khứ

- Nhấn mạnh thêm cho lối sống bình dị, trong sáng .

? Qua đó, em hiểu thêm vẻ đẹp nào trong lối sống của Bác?

-> Lối sống giản dị nhưng thanh cao

? Lối sống đó thể hiện quan niệm về cuộc sống của Bác như thế nào ?

+ Với Bác cái đẹp là bình dị, tự nhiên -> quan niệm rất 

thẩm mĩ về cuộc sống.

? Em có suy nghĩ gì về quan niệm sống này của Người?

+ Chúng ta vô cùng cảm phục và kính mến Bác.

? Ở những câu văn cuối, tg dùng cách nói phủ định nhưng để khẳng định điều gì ?

+ Nếp sống giản dị và thanh đạm của Bác hoàn toàn không phải là một cách tự thần thánh hoá,tự làm cho khác đời, hơn đời mà là lối sống thanh cao, một cách di dưỡng tinh thần.

? Tại sao tg lại khẳng định: Lối sống của Bác có 

khả năng đem lại năng đem lại hạnh phúc thanh cao 

cho tâm hồn và thể xác ?

* HS thảo luận nhóm bàn - > Đại diện trả lời.

+ Sống trong sạch, thanh bạch giản dị - > thể xác không

 phải gánh chịu những toan tính vụ lợi vụn vặt, ham 

muốn sinh bệnh tật - > thể xác thanh cao hạnh phúc - >

 giúp tâm hồn vui vẻ, thanh thản 

(Bác đã từng tâm sự: “Ước nguyện của Bác là khi hoàn thành tâm nguyện cứu nước, cứu dân , Bác sẽ làm một cái nhà nho nhỏ, nơi có non xanh nước biếc để câu cá trồng rau, sớm chiều làm bạn với các cụ già hái củi, trẻ em chăn trâu, không dính líu tới vòng danh lợi”)

? Nét đẹp trong lối sống của Bác khơi gợi trong em suy

 Nghĩ gì?( học tập, rèn luyện theo tấm gương Bác)

GV: THữu viết: Bác sống như trời đất của ta… tìm hiểu 

Văn bản này chúng ta càng hiểu rõ hơn hiểu sâu thêm 

những đặc điểm tạo nên phong cách, cách sống của 

người: Đó là sự kết hợp hài hòa giữa truyền thống và 

hiện đại, dân tộc và nhân loại, vĩ đại mà bình dị. 

càng hiểu HCM, chúng ta càng thêm tự hào, kính yêu 

Người, tự nguyện học tập tấm gương của Người. Và

 ta cũng tin rằng tấm gương HCM, tấm gương nhân 

cách VN sẽ muôn đời tỏa sáng.

GV: Hướng dẫn học sinh tổng kết.

? Tìm hiểu văn bản, em cảm nhận được điều gì?(Nêu nội 

dung chính của văn bản?)

- Sự hiểu biết sâu rộng về các dân tộc và văn hóa thế giới nhào nặn nên cố cách văn hóa HCM.

- Phong cách HCM là sự giản dị trong lối sống, là cách di dưỡng tinh thần thể hiện một quan niệm thẩm mĩ cao đẹp.

? Bài văn bồi dưỡng cho em tình cảm với Bác như thế nào ?

+ Thêm yêu mến, kính trọng, biết ơn, học tập và noi gương Bác...

? Để làm nổi bật vẻ đẹp trong phong cách HCM,

người viết đã sử dụng những biện pháp nghệ thuật  tiêu biểu 

nào ?

- Sử dụng ngôn ngữ trang trọng(từ Hán Việt)

- Kết hợp giữa kể –BC và bình luận.

- Dẫn chứng chọn lọc

-Vận dụng các hthức  so sánh.    

- NT đối lập

? Qua văn bản em cần ghi nhớ những gì?

- Một HS đọc ghi nhớ.

? Nêu ý nghĩa của vb?

* Ý nghĩa : Qua văn bản thấy được cốt cách văn hóa của HCM trong nhận thức và trong hành động.Từ đó đặt ra vấn đề về hội nhập.

Hoạt động 4: Luyện tập

GV: Hướng dẫn học sinh luyện tập

- Mục đích: Củng cố kiến thức văn bản, cảm nhận được văn bản.

- Phương pháp: Trình bày 1 phút.

- Thời gian: 5 phút

- Cách thức tiến hành: h/đ nhóm

? Quan sát bức tranh, cảm nhận của em về cuộc sống và con người Bác?

- Vô cùng giản dị, hoà hợp với thiên  nhiên đất trời, gần gũi với cuộc sống của người dân VN.

GV: Hướng dẫn học sinh làm bài tập 2

? Viết một đoạn văn khoảng 12 câu : Nêu cảm nhận của em sau khi học xong văn bản “ Phong cách HCM” của tác giả Lê Anh Trà.

- HS : Dựa vào NDKT văn bản; áp dụng phương pháp viết đoạn văn cảm nhận về tác phẩm văn học.

* Tích hợp GDQP-AN: (5 phút)

? Sưu tầm tranh ảnh và bài viết về  Bác ( Phần hs đã chuẩn bị trước ở nhà theo yêu cầu):

•  Nhóm 1 hs chiếu ( treo) 1 số tranh ảnh – giới thiệu về các bức tranh về Bác.
• Nhóm 2 kể về 1 số bài viết về Bác...
• Hs bày tỏ tình cảm yêu mến , kính trọng đối vs Bác... học tập theo tấm gương đạo đức và phong cách của Bác -> Liên hệ bài học: gìn giữ nét đẹp văn hóa dân tộc , tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại để làm phong phú thêm...

à Gv chốt lại ý kiến các nhóm.

b. Nét đẹp văn hóa trong lối sống của Bác:

- Nơi ở và cũng là nơi làm việc của  Người:

+ Một nhà sản nhỏ.

+ Đồ dùng mộc mạc, đơn sơ.

-> Gần gũi, giản dị, thân thuộc.

- Trang Phục, tư trang: giản dị, ít ỏi

-> Ai cũng có thể có.

- Bữa ăn rất đạm bạc.

-> Bình dân như mọi người.

- Nt : liệt kê + đối lập

- Bình luận, so sánh và liên tưởng chính xác

-> Lối sống giản dị nhưng thanh cao

=> Đây là cách sống có văn hóa, vừa di dưỡng tinh thần vừa đem lại hạnh phúc cho tâm hồn, thể xác. 

4 - Tổng kết:

a- Nội dung:

- Sự hiểu biết sâu rộng về các dân tộc và văn hóa thế giới nhào nặn nên cố cách văn hóa HCM.

- Phong cách HCM là sự giản dị trong lối sống, là cách di dưỡng tinh thần thể hiện một quan niệm thẩm mĩ cao đẹp.

b- Nghệ thuật:

- Sử dụng ngôn ngữ trang trọng(từ Hán Việt)

- Kết hợp giữa kể –BC và bình luận.

- Dẫn chứng chọn lọc

-Vận dụng các hthức  so sánh.                                

- NT đối lập

c- Ghi nhớ:(SGK / Tr.8 )

* Ý nghĩa : Qua văn bản thấy được cốt cách văn hóa của HCM trong nhận thức và trong hành động.Từ đó đặt ra vấn đề về hội nhập.

III.  Luyện tập 

1. Bài tập 1

 2. Bài tập 2