PHẦN ĐỌC HIỂU
ĐỀ 1
Đọc đoạn thơ sau và trả lời các câu hỏi:
.... "Người đồng mình thương lắm con ơi
Cao đo nỗi buồn
Xa nuôi chí lớn.
Dẫu làm sao thì cha vẫn muốn
Sống trên đá không chê đá gập ghềnh
Sống trong thung không chê thung nghèo đói
Sống như sông như suối
Lên thác xuống ghềnh
Không lo cực nhọc
Người đồng mình thô sơ da thịt
Chẳng mấy ai nhỏ bé đâu con"...
(Theo Ngữ văn 9, tập hai, trang 72, NXB Giáo dục, 2007)
Câu 1 (0.5đ): Đoạn thơ trên được trích từ tác phẩm nào? Tác giả là ai?
Câu 2 (0.5đ): Giải thích nghĩa của cụm từ “Người đồng mình”.
Câu 3 (1.0đ): Tìm và nêu tác dụng của biện pháp tu từ so sánh có trong đoạn thơ trên?
Câu 4 (1.0đ): Qua đoạn thơ, người cha mong ước ở con cách sống như thế nào?
ĐỀ 2
Đọc văn bản sau và thực hiện các yêu cầu:
GIÁ TRỊ CON NGƯỜI
Pa-xcan
Người ta chẳng qua là một cây sậy, cây sậy mềm yếu nhất trong tạo hóa nhưng là một cây sậy có tư tưởng.
Cần gì cả vũ trụ đồng hành nhau mới đè bẹp cây sậy ấy? Một chút hơi, một giọt nước cũng đủ làm chết người. Nhưng dù vũ trụ có đè bẹp người ta, người ta so với vũ trụ vẫn cao hơn, vì khi chết thì hiểu biết rằng mình chết chứ không như vũ trụ kia, khỏe hơn mình nhiều mà không tự biết rằng mình khỏe.
Vậy giá trị của chúng ta là ở tư tưởng.
Ta cậy cao dựa vào tư tưởng, chứ đừng dựa vào không gian, thời gian là hai thứ chúng ta không bao giờ làm đầy hay đọ kịp. Ta hãy rèn tập để biết tư tưởng cho hay, cho đúng, đó là nền tảng của nhân luân.
Tôi không căn cứ vào không gian để thấy giá trị của tôi, mà tôi trông cậy vào sự quy định của tư tưởng một cách hoàn toàn, dù tôi có bao nhiêu đất cát cũng chưa phải là “giàu hơn”, vì trong phạm vi không gian này, vũ trụ nuốt tôi như một đứa con, nhưng trái lại, nhờ tư tưởng, tôi quan niệm, bao trùm toàn vũ trụ.
(Theo Bài tập Ngữ văn 11, Tập hai, NXB Giáo dục Việt Nam, 2015, tr.114)
Câu 1 (0.5đ): Xác định phương thức biểu đạt chính của văn bản trên?
Câu 2 (0.5đ): Văn bản trên đề cập đến vấn đề gì?
Câu 3 (1.0đ): Hãy chỉ ra và nêu hiệu quả của biện pháp tu từ được sử dụng trong câu văn: “Người ta chẳng qua là một cây sậy, cây sậy mềm yếu nhất trong tạo hóa nhưng là một cây sậy có tư tưởng”?
Câu 4 (1.0đ): Qua hình ảnh “cây sậy có tư tưởng”, em rút ra bài học gì về cách nhìn nhận về con người?
ĐỀ 3
Đọc văn bản sau và thực hiện các yêu cầu:
Trong một tiết dạy vẽ, cô giáo đã bảo những học sinh của mình vẽ một bức tranh về điều mà các em thích nhất. Cô thầm nghĩ : “Chắc rồi các em cũng vẽ những gói quà, những ly kem, những món đồ chơi, quyển truyện tranh, …” Thế nhưng cô đã hoàn toàn ngạc nhiên trước bức tranh lạ của em học sinh có tên Douglas, bức tranh vẽ một bàn tay. Nhưng bàn tay đó là của ai? Cả lớp đều bị cuốn hút với hình ảnh trừu tượng đó. Một em đoán:
– Em nghĩ đó chắc là bàn tay của bác nông dân.
Một em khác cự lại:
- Bàn tay thon thả thế này là bàn tay của một bác sĩ giải phẫu
Cô giáo đợi cả lớp bớt xôn xao mới hỏi tác giả, Douglas mỉm cười ngượng nghịu:
- Thưa cô,đó là bàn tay của cô ạ !
Cô giáo ngẩn người ngỡ ngàng, cô nhớ lại những lúc ra chơi, cô thường dùng bàn tay để dắt Douglas bước ra sân, em là một cô bé khuyết tật, khuôn mặt không được xinh xắn như các bạn khác, gia cảnh lại nghèo. Cô chợt hiểu ra, tuy cô cũng thường làm thế với những bạn khác nhưng hóa ra đối với Douglas bàn tay cô lại mang ý nghĩa sâu xa, một biểu tượng của tình yêu thương.
(Quà tặng cuộc sống - Mai Hương, Vĩnh Thắng biên soạn )
Câu 1 (0,5đ): Chỉ ra thành phần biệt lập trong câu sau:
- Thưa cô, đó là bàn tay của cô ạ !
Câu 2 (0,5đ) : Xác định phép liên kết trong đoạn văn sau :
Cô thầm nghĩ : “Chắc rồi các em cũng vẽ những gói quà, những ly kem, những món đồ chơi, quyển truyện tranh,…”. Thế nhưng cô đã hoàn toàn ngạc nhiên trước bức tranh lạ của em học sinh có tên Douglas, bức tranh vẽ một bàn tay.
Câu 3 (1đ) : Tại sao Douglas lạivẽ bàn tay của cô giáo ?
Câu 4 (1đ): Qua câu chuyện trên, em rút ra được bài học gì cho bản thân ?
ĐỀ 4
Đọc ngữ liệu sau và trả lời câu hỏi bên dưới:
Ngọn nến hi vọng
Trong một căn phòng, không gian tĩnh lặng tới mức người ta có thể nghe thấy tiếng thì thầm của những ngọn nến. Cây nến thứ nhất than vãn: “Ta là biểu tượng của Thái Bình, Hòa Thuận. Thế nhưng đời nay những cái đó thật chông vênh. Thế giới hiếm khi im tiếng gươm súng, người với người – thậm chí vợ chồng anh em trong một nhà cũng chẳng mấy khi không cãi cọ”. Thế rồi ngọn nến leo lét, ngọn lửa mờ dần cho tới khi ánh sáng lụi tắt hoàn toàn.
Ngọn nến thứ hai vừa lắc vừa kể lể: ”Ta là Niềm Tin. Thế nhưng trong thế giới này hình như ta trở nên thừa thãi, một món xa xỉ. Biết bao kẻ sống theo thời không cần tới niềm tin”. Nói rồi ngọn nến từ từ tắt tỏa ra một làn khói trắng luyến tiếc.
“Ta là Tình Yêu – ngọn nến thứ ba nói – Nhưng ta không còn đủ sức để tỏa sáng. Người ta gạt ta ra một bên và không thèm hiểu giá trị của ta. Cứ nhìn thế giới mà xem, không thiếu kẻ quên luôn cả tình yêu đối với những người ruột thịt của mình”. Dứt lời phẫn nộ, ngọn nến vụt tắt.
Căn phòng trở nên tối tăm. Chỉ còn một ngọn nến nằm ở góc xa vẫn tiếp tục phát ra ánh sáng, như ngôi sao đơn độc giữa bầu trời đêm âm u. Bất chợt một cô bé bước vào phòng. Thấy ba ngọn nến bị tắt, cô bé thốt lên: ”Tại sao các bạn không cháy nữa? Cuộc sống này luôn cần các bạn. Hòa Bình, Niềm Tin, Tình Yêu phải luôn tỏa sáng chứ”.
Cây nến thứ tư nãy giờ vẫn lặng lẽ cháy trong góc phòng, đáp lời cô gái: ‘‘Đừng lo. Tôi là Hy Vọng. Nếu tôi còn cháy, dù ngọn lửa rất mong manh, chúng ta vẫn có thể thắp sáng lại Hòa Bình, Niềm Tin và Tình Yêu”.
Mắt cô bé sáng lên. Cô bé dùng cây nến thứ tư – Hy Vọng – thắp sáng trở lại các cây nến khác.
(Theo Hạt giống tâm hồn)
Câu 1. Xác định phương thức biểu đạt chính của văn bản trên.
Câu 2. Hãy chỉ ra một lời dẫn trực tiếp có trong văn bản trên.
Câu 3. Hình ảnh “ Ngọn nến hi vọng” có ý nghĩa gì?
Câu 4. Em rút ra được bài học gì cho bản thân từ câu chuyện?
ĐỀ 5
Đọc câu chuyện sau và trả lời những câu hỏi bên dưới:
CÁ RÔ VÀ VỊT
Cá rô lóc lách lên bờ, đến khi nước rút, bị mắc cạn trên một vũng khô. Tưởng mình sắp chết, may mắn thấy bầy vịt đi qua, cá rô bèn năn nỉ:
- Làm ơn cho xin ít nước, không tôi chết mất!
Bầy vịt đáp:
- Cứ nằm đợi đấy đi, để chúng tôi đi kiếm ăn một lát rồi chiều sẽ đem nước về cho cá bơi.