Soạn văn 6: Thực hành tiếng Việt (trang 48)
Câu 1. Tìm và nêu tác dụng của trạng ngữ trong các câu dưới đây:
a. Ngày cưới, trong nhà Sọ Dừa, cỗ bàn thật linh đình, gia nhân chạy ra chạy vào tấp nập.
- Trạng ngữ xác định thời gian: ngày cưới
- Trạng ngữ xác định nơi trốn: trong nhà Sọ Dừa
b. Đúng lúc rước dâu, không ai thấy Sọ Dừa đâu.
Trạng ngữ xác định thời gian: đúng lúc rước dâu.
c. Lập tức, vua cho gọi cả hai cha con vào ban thưởng rất hậu.
Trạng ngữ xác định thời gian: lập tức
d. Sau khi nghe sứ thần trình bày mục đích cuộc đi sứ, vua quan đưa mắt nhìn nhau.
Trạng ngữ xác định thời gian: Sau khi nghe sứ thần trình bày mục đích cuộc đi sứ.
Câu 2. Nêu tác dụng liên kết câu của trạng ngữ trong hai đoạn văn sau:
a. Năm ấy, Sọ Dừa đỗ trạng nguyên. Chẳng bao lâu, có chiếu nhà vua sai quan trạng đi sứ. Khi chia tay, quan trạng đưa cho vợ một hòn đá lửa, một con dao và hai quả trứng gà, dặn phải giắt luôn trong người phòng khi dùng đến.
- Các trạng ngữ: năm ấy, chẳng bao lâu, khi chia tay.
- Các trạng ngữ này nhằm xác định rõ diễn biến về mặt thời gian, liên kết các sự kiện xảy ra trước, xảy ra sau.
b. Từ ngày cô em út lấy được chồng trạng nguyên, hai cô chị càng sinh lòng ghen ghét. Định tâm hại em để thay em làm bà trạng. Nhân quan trạng đi sứ vắng, hai cô chị sang chơi, rủ em chèo thuyền ra biển, rồi đẩy em xuống nước.
- Trạng ngữ chỉ thời gian: từ ngày cô em út lấy được chồng trạng nguyên, trạng ngữ chỉ mục đích: nhân quan trạng sứ đi vắng.
- Tác dụng: Các trạng ngữ nhằm xác định rõ điều kiện về mặt thời gian, mục đích cho các sự kiện diễn ra trong đoạn văn, tạo mối liên hệ nhân quả (cô em út lấy chồng trạng nguyên khiến hai cô chị ghen ghét, tiếp đến là việc quan trạng đi vắng mới dẫn đến việc hai cô chị hại em).
Câu 3. Đọc đoạn văn sau:
Một hôm, cô út vừa mang cơm đến chân đồi thì nghe tiếng sáo véo von. Cô lấy làm lạ, rón rén bước lên, nấp sau bụi cây rình xem, thì thấy một chàng trai khôi ngô đang ngồi trên chiếc võng đào mắc vào hai cành cây, thổi sáo cho đàn bò gặm cỏ. Có tiếng động, chàng trai biến mất, chỉ thấy Sọ Dừa nằm lăn lóc ở đấy. Nhiều lần như thế, cô gái biết Sọ Dừa không phải người phàm trần. Cô đem lòng yêu, có của ngon vật lạ đều giấu đem cho chàng.
a. Tìm các từ láy trong đoạn văn trên.
Các từ láy là: véo von, rón rén, lăn lóc.
b. Chỉ ra tác dụng của việc sử dụng từ láy trong đoạn văn trên.
Các từ láy giúp người đọc hình dung rõ: Từ “véo von” diễn tả âm thanh, “rón rén” và “lăn lóc” diễn tả hành động.
Câu 4. Đọc đoạn văn sau: