CHUYÊN ĐỀ 20:
TÍNH CHẤT, ĐIỀU CHẾ AXIT VÀ ESTE
Công thức phân tử tổng quát của axit và este đa chức no, mạch hở.
C
n
H
2n + 2 – 2k
O
2k
với k: nhóm chức – COOH hay – C – O – H và n, k thuộc N
*
= 1, 2, 3..
O
Hỗn hợp: C
.
n
H
2
n
+ 2 - 2
k
O
2
k
với
n
,
k
> 1.
k = 1: ---> este và axit đều đơn chức no có công thức phân tử là:
C
n
H
2n
O
2
với axit thì n
¿
1 và este thì n
¿
2.
Hỗn hợp: C
.
n
H
2
n
O
2
với axit thì
n
> 1 và este thì
n
> 2.
Nếu một trong hai gốc rượu hoặc axit là đơn chức thì este mạch hở. Nếu rượu và axit đều đa chức thì este
mạch vòng.
Axit và este đều tác dụng với dung dịch kiềm gọi chung là phản ứng xà phòng hoá, đều tạo ra muối kiềm
của axit hữu cơ.
RCOOH RCOOM + H
2
O
R – C – O – R
/
+ MOH ----> RCOOM + R
/
OH
O
Este có phản ứng thuỷ phân trong môi trường axit H
2
SO
4
tạo ra rượu và axit.
Phản ứng cháy của axit và este đơn chức no đều tạo ra CO
2
và H
2
O có số mol bằng nhau.
Tổng quát, một chất có công thức phân tử là C
n
H
2n
O
x
và mạch hở thì C
n
H
2n
O
x
có một nối
π
trong công
thức cấu tạo và khi cháy tạo ra CO
2
và H
2
O có số mol bằng nhau.
Bài toán áp dụng:
Bài 1: Đốt cháy 3(g) một hợp chất hữu A cơ trong không khí thu được 4,4g CO
2
và 1,8g H
2
O.
a. Xác định CTPT của hợp chất hữu cơ A. Biết rằng tỷ khối của A so với H
2
là 30. Viết CTCT có thể có
của A.
b. Nếu đem toàn bộ lượng khí CO
2
ở trên tác dụng với 100 ml dd NaOH 1,5M thì thu được muối gì?
Tính khối lượng của mỗi muối.
Hướng dẫn;
a.Vì đốt cháy hợp chất hữu cơ A thu được CO
2
và H
2
O nên chắc chắn trong A phải chứa hai nguyên tố là
C và H có thể có O.
Số mol sản phẩm.
n
CO
2
=
4 , 4
44
=
0 ,1 mol
=>
n
C
=
n
CO
2
=
0 , 1mol
=>
m
C
=
0 , 1. 12
=
1 , 2 g
n
H
2
O
=
1, 8
18
=
0 ,1 mol => n
H
=
2 n
H
2
O
=
0 , 2 mol =>m
H
=
0 ,2 . 1
=
0 , 2 g
Ta có:
m
C
+
m
H
=
2 , 4
+
0 ,2
=
2 ,6
(
g
)<
m
A
=
6 g
Để tải trọn bộ chỉ với 50k, vui lòng liên hệ qua Zalo 0898666919 hoặc Fb: Hương Trần