Ngày soạn: 3/9/2020
Ngày giảng: 8C1 ;8C2 ;8C3
BÀI 2 – TIẾT 1
CÁC CUỘC CÁCH MẠNG TƯ SẢN ÂU – MĨ THẾ KỈ XVII - XVIII
I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT:
1. Kiến thức:
- Biết được những nét chính về nguyên nhân, diễn biến, kết quả của cách mạng tư sản Anh thế kỉ XVIII, cuộc chiến tranh giành độc lập của các thuộc địa Anh ở Bắc Mĩ.
- So sánh tìm thấy những điểm giống và khác nhau giữa các cuộc cách mạng tư sản Âu Mĩ thế kỉ XVII-XVIII về các mặt: giai cấp lãnh đạo, lực lượng tham gia, nhiệm vụ, hình thức, kết quả và ý nghĩa lịch sử.
2. Kỹ năng:
- Rèn phương pháp tư duy phân tích, tổng hợp, đối chiếu, nhận xét, đánh giá, rút ra bài học lịch sử…
3. Thái độ:
- Bồi dưỡng cho HS nhận thức đúng về vai trò của quần chúng trong các cuộc CM. Nhận thấy CN tư bản có mặt tiến bộ song vẫn là chế độ bóc lột, thay thế chế độ phong kiến.
- Bồi dưỡng cho h/s nhận thấy CNTB có mặt tiến bộ song vẫn là chế độ bóc lột thay thế cho chế độ Phong kiến.
- Nhận thức tính chất hạn chế của CMTS. Bài học kinh nghiệm rút ra từ CMTS Pháp 1789.
- Giáo dục môi trường: Ảnh hưởng của kiểu lao động mới đến sức khỏe con người lao động và môi trường sinh sống.
- Giáo dục tinh thần đoàn kết quốc tế.
- Lòng biết ơn các nhà sáng lập ra chủ nghĩa xã hội khoa học.
4. Định hướng năng lực cần hình thành:
- Năng lực chung: Giải quyết vấn đề, sử dụng ngôn ngữ, sáng tạo.
- Năng lực chuyên biệt: Tái tạo kiến thức, xác định mối quan hệ giữa các sự kiện lịch sử, so sánh, phân tích, tổng hợp, giải thích, CM, nhận xét, đánh giá.
II. CHUẨN BỊ:
1. Thầy: Tài liệu tham khảo.
2. Trò: Nghiên cứu sách giáo khoa, phiếu học tập.
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC.
1. Hoạt động khởi động:
Các em đã tìm hiểu vễ xã hội phong kiến trong chương trình lịch sử lớp 7. Những mâu thuẫn gay gắt giữa tầng lớp mới (tư sản và các tầng lớp nhân dân) với chế độ phong kiến trong lòng xã hội phong kiến đã suy yếu đòi hỏi phải được giải quyết bằng một cuộc cách mạng tư sản là tất yếu. Vậy các cuộc cách mạng tư sản đầu tiên diễn ra như thế nào? Chúng ta cùng tìm hiểu…
2. Hình thành kiến thức mới:
Hoạt động của thầy và trò | Kiến thức cơ bản |
- HS theo dõi đoạn thông tin SGK/16 làm việc nhóm 4 để trả lời những câu hỏi sau: ? Quý tộc mới là gì? ? Nguyên nhân nào dẫn đến bùng nổ cách mạng tư sản Anh ?
GV: đây là tầng lớp quý tộc đã tư sản hoá,có thế lực kinh tế, ủng hộ và cùng Tư sản Anh lãnh đạo CM. - TKXVII nền kinh tế TBCN phát triển mạnh với nhiều công trường thủ công như luyện kim, làm đồ sứ, dệt len dạ…Trong đó Luân Đôn trở thành trung tâm công nghiệp, thương mại và tài chính lớn nhất của nước Anh. - Ở nông thôn, quý tộc phong kiến chuyển sang kinh doanh theo con đường tư bản, bằng cách “ rào đất cướp ruộng”, biến ruộng đất chiếm được thành những đồng cỏ, thuê nhân công nuôi cừu để lấy long cung cấp cho thị trường. Họ trở thành tầng lớp quý tộc mới, còn nông dân mất đất nghèo khổ. - Phong kiến kìm hãm sự PTCNTB
- HS theo dõi bản đồ và đoạn thông tin SGK/16,17 làm việc nhóm 4 để trả lời những câu hỏi sau: ?Cách mạng tư sản Anh diễn ra dưới hình thức nào? ?Vì sao sau khi vua Sác-lơ I bị sử tử Cách mạng tư sản Anh vẫn chưa chấm dứt? ?Em hiểu như thế nào về đánh giá của C.Mác đối với cách mạng tưu sản Anh: là thắng lợi của chế độ xã hội mới đối với chế độ PK?
- Hình thức: Là cuộc nội chiến. Ngày 30/1/1649, Sác–lơ I bị xử tử, Anh chuyển sang nền cộng hòa, cách mạng đạt tới đỉnh cao. - Tuy nhiên chỉ có tư sản và quý tộc mới được hưởng quyền lợi, còn nhân dân không có nên tiếp tục đấu tranh. - Qúy tộc mới và tư sản thỏa hiệp với phong kiến , đưa Vin – hem – ô – ran – giơ lên ngôi , thiết lập chế độ quân chủ lập hiến. - Cách mạng kết thúc. GV: Đọc câu nói của Mác. GV: Giai cấp TS (và quý tộc mới) thắng lợi đã xác lập chế độ TBCN (hình thức là quân chủ lập hiến), SXTBCN phát triển và thoát khỏi sự thống trị của chế độ PK.
- HS theo dõi bản đồ và đoạn thông tin SGK/17 làm việc cặp đôi để trả lời những câu hỏi sau: ?Nguyên nhân bùng nổ cuộc Chiến tranh giành độc lập của các thuộc địa Anh ở Bắc Mĩ? ?Vì sao người Mĩ lại nói tiếng Anh?
- Chính phủ Anh chỉ coi thuộc địa là nơi cung cấp nguyên liệu, là thị trường tiêu thụ hàng hoá… - Tháng 12-1773 nhân dân cảng Bô- xtơn tấn công ba tàu chở chè của Anh để phản đối chế độ thu thuế. Thực dân Anh ra lệnh đóng cửa cảng. - Năm 1774, đại biểu các thuộc địa đã họp hội nghị ở Phi-la-đen-phi-a, yêu cầu vua anh xóa bỏ các luật cấm vô lí nhưng không đạt kết quả. Dưới sự lãnh đạo của giai cấp tư sản, chủ nô, nhân dân bắc Mĩ đã đứng lên đấu tranh lật đổ ách thống trị của thực dân Anh, đồng thời mở đường cho nền kinh tế tư bản chủ nghĩa phát triển. - Cư dân các thuộc địa Bắc Mĩ mâu thuẫn gay gắt với chính quốc. - Giai cấp tư sản, chủ nô lãnh đạo nhân dân đứng lên đấu tranh chống thực dân Anh.
- HS theo dõi bản đồ và đoạn thông tin SGK/18,19 làm việc nhóm 4 để trả lời những câu hỏi sau: ? Trình bày nét chính Diễn biến của chiến tranh giành độc lập của các thuộc địa Anh ở Bắc Mĩ. ? Nhận xét về bản Tuyên ngôn độc lập ngày 4-7-1776 của nước Mĩ. ?Cuộc Chiến tranh giành độc lập của các thuộc địa Anh ở Bắc Mĩ có thể coi là cuộc chiến tranh chính nghĩa không ? Vì sao ?
- Tháng 4-1775, chiến tranh bùng nổ. Nhờ sự lãnh đạo tài giỏi của Gioóc-giơ Oa-sinh-tơn, quân thuộc địa đã giành nhiều thắng lợi quan trọng. - Năm 1783 Anh kí hiệp ước Véc-xai, công nhận độc lập của các thuộc địa, chiến tranh kết thúc. GV: Liên hệ với bản tuyên ngôn độc lập của Việt Nam, Bác Hồ đọc ngày 2 - 9 - 1945. - Bản tuyên ngôn độc lập được công bố, xác định quyền của con người và quyền độc lập của 13 thuộc địa. - Cuộc Chiến tranh giành độc lập của các thuộc địa Anh ở Bắc Mĩ được coi là cuộc chiến tranh chính nghĩa.Vì đây là phong trào đấu tranh giành độc lập của các thuộc địa bị chèn ép.
- HS theo dõi đoạn thông tin SGK/19 làm việc cặp đôi để trả lời những câu hỏi sau: ?Nêu kết quả lớn của Cuộc Chiến tranh giành độc lập của các thuộc địa Anh ở Bắc Mĩ ? ? Cuộc chiến tranh này có phải là cuộc CM TS không? Vì sao?
- Đây là cuộc CM TS vì nó thực sự giải phóng nhân dân Bắc Mĩ thoát khỏi sự thống trị của thực dân Anh, thiết lập 1 quốc gia tư sản độc lập ở Bắc Mĩ, mặt khác nó gạt bỏ những cản trở của chế độ phong kiến, thiết lập quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa, mở đường cho chủ nghĩa tư bản phát triển. | 1/ Tìm hiểu Cách mạng tư sản Anh thế kỉ XVII. a/ Nguyên nhân bùng nổ.
- Thế kỉ XVII nền kinh tế TBCN phát triển mạnh với nhiều công trường thủ công như luyện kim, làm đồ sứ, dệt len dạ… - Xã hội dần phân hóa thành những giai cấp, chia thành 2 phe đối lập: quý tộc phong kiến và quý tộc mới. Mâu thuẫn gay gắt giữa 2 phe này đã bùng nổ cuộc cách mạng tư sẩn Anh.
b/ Diễn biến, kết quả và ý nghĩa.
- Hình thức: Là cuộc nội chiến. - Ngày 30/1/1649, Sác – lơ I bị xử tử, Anh chuyển sang nền cộng hòa, cách mạng đạt tới đỉnh cao. Tuy nhiên chỉ có tư sản và quý tộc mới được hưởng quyền lợi, còn nhân dân không có nên tiếp tục đấu tranh. - Cách mạng kết thúc. Đây là cuộc tấn công quyết liệt vào thành trì của chế độ cũ để xây dựng xã hội mới lật đổ quan hệ Sx PK lạc hậu mở đường cho quan hệ sản xuất TB phát triển.
2/ Tìm hiểu cuộc Chiến tranh giành độc lập của các thuộc địa Anh ở Bắc Mĩ. a/ Nguyên nhân dẫn tới chiến tranh.
- Sau khi Cô-lôm-bô tìm ra châu Mĩ, người Anh đến Bắc Mĩ ngày một nhiều. - TK XVIII Anh thành lập 13 thuộc địa và tiến hành chính sách cai trị, bóc lột nhân dân ở đây. - Giữa TK XVIII, kinh tế TBCN ở 13 TĐ phát triển mạnh, nhưng thực dân Anh tìm mọi cách ngăn cản, kìm hãm như tăng thuế, độc quyền buôn bán trong và ngoài nước… Vì vậy mâu thuẫn giữa nhân dân bắc Mĩ và giai cấp TS, chủ nô với thực dân Anh trở nên gay gắt.
b/ Diễn biến của cuộc chiến tranh:
- 1773 nhân dân cảng Bô- xtơn tấn công ba tàu chở chè của Anh để phản đối chế độ thu thuế. Mâu thuẫn giữa thuộc địa và chính quốc ngày càng căng thẳng. - Hội nghị ở Phi-la-đen-phi-a, yêu cầu vua anh xóa bỏ các luật cấm vô lí. - Năm 1775, chiến tranh bùng nổ. - Năm 1776, bản tuyên ngôn độc lập được công bố, xác định quyền của con người và quyền độc lập của 13 thuộc địa. - Tháng 10-1777, quân 13 Thuộc địa thắng lợi lớn ở Xa-ra-tô-ga làm quân Anh suy yếu. - Năm 1781 Anh đầu hàng. c/ Kết quả và ý nghĩa của cuộc chiến tranh:
* Kết quả: Cuộc Chiến tranh giành độc lập của 13 thuộc địa Anh ở Bắc Mĩ giành thắng lợi. Hợp chủng quốc châu Mĩ ra đời. * Ý nghĩa: Đã gạt bỏ cản trở của XH PK thiết lập quan hệ SX TBCN mở đường cho CNTB phát triển. |