Sáng kiến kinh nghiệm 2010 - 2011

ĐẶT VẤN ĐỀ

Việc khai thác các bài tập trong sách giáo khoa (SGK), sách bài tập (SBT),

khai thác các bài toán gốc, các bài toán cơ bản đã được nhiều giáo viên làm công

tác giảng dạy quan tâm. Một số giáo viên đã đề xuất được khá nhiều bài tập từ một

bài tập nào đó nhưng việc tổ chức các hoạt động dạy học để làm cho học sinh biết

cách khai thác bài tập thì còn có những hạn chế. Qua trao đổi thảo luận với các giáo

viên đó, những vấn đề làm tôi quan tâm là: xây dựng các định hướng như thế nào

để thật sự lôgic lôi cuốn học sinh, tạo cho học sinh đi từ bất ngờ này đến bất ngờ

khác một cách thú vị, làm cho học sinh biết cách khai thác các bài tập, tổ chức cho

học sinh khai thác sâu một số bài tập vào những thời điểm nào là thích hợp nhất.

Trong những năm qua trực tiếp giảng dạy nhiều đối tượng học sinh khá giỏi, tôi đã

tổ chức hoạt động khai thác bài tập trong nhiều tiết dạy chính khóa, trong các buổi

dạy nâng cao, trong các buổi bồi dưỡng học sinh giỏi và đã thu được một số kết quả

nhất định, trong bài viết này tôi xin trình bày cùng với các đồng nghiệp và hội đồng

khoa học kinh nghiệm với nội dung “ Phát huy trí lực học sinh thông qua việc khai

thác sâu một bài tập trong SBT toán lớp 9”. Vì khuôn khổ của bài viết tôi không có

tham vọng đưa ra nhiều ví dụ minh họa về việc khai thác các bài tập, rất mong nhận

được sự động viên khích lệ từ các đồng nghiệp và hội đồng khoa học của ngành.

NỘI DUNG

I) Nhận thức cũ – Tình trạng cũ.

Giáo viên thường có quan niệm là chỉ cần hoàn thành nhiệm vụ giảng dạy các

nội dung mà SGK đưa ra là được còn việc nghiên cứu tìm tòi khai thác các bài tập

thì đã có những người khác nghiên cứu. Muốn phát huy trí lực của học sinh thì chỉ

việc ra nhiều bài tập cho học sinh luyện tập, đưa ra các dạng bài tập rồi định hướng

dẫn dắt học sinh giải, học sinh nêu các cách giải, trình bày cách giải, tổng hợp

phương pháp, làm hết bài tập này sang bài tập khác. Giáo viên cho rằng lượng thời

gian thực dạy trên lớp và việc chuẩn bị giáo án, đồ dùng để phục vụ tiết dạy đã lấp

kín thời gian. Trong khi đó lượng kiến thức trong một số tiết học lại nhiều do đó

giáo viên chưa thực sự tập trung nghiên cứu kỹ để khai thác các bài tập trong SGK

và SBT một cách thường xuyên. Việc khai thác bài tập mới chỉ làm để phục vụ cho

các tiết dạy có giáo viên khác dự giờ, các tiết dạy thực tập thao giảng, hội

giảng.Việc khai thác thường chưa thực sự lô gíc, còn rời rạc, chưa lôi cuốn được

học sinh khá giỏi. Giáo viên chưa tạo cho học sinh có được thói quen biết dừng lại

hay chưa nên dừng lại sau khi đã giải được bài tập mà giáo viên đưa ra hoặc các bài

tập có trong các tài liệu. Học sinh chưa có hướng khai thác bài toán mới từ bài toán

đã cho. Học sinh học thường thụ động, thiếu sáng tạo, chủ quan vì đã nắm được

khá tốt lượng kiến thức ở SGK và SBT, học sinh không biết tự học, tự đọc, tự tham

khảo tài liệu để nâng cao kiến thức, rèn luyện kỹ năng và phương pháp. Học sinh

1

Để tải trọn bộ chỉ với 50k, vui lòng liên hệ qua Zalo 0898666919 hoặc Fb: Hương Trần