I. MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Năm học 2016 – 2017 là năm đầu tiên Bộ giáo dục tổ chức thi môn
Toán theo hình thức thi trắc nghiệm khách quan trong kỳ thi THPTQG, vì
vậy mà nó hoàn toàn mới đối với cả học sinh và giáo viên.
Với hình thức thi TNKQ thì đối với giáo viên gặp khó khăn trong việc
giảng dạy vì cả thầy và trò đã quá quen với hình thức làm bài tự luận lâu
nay. Vì vậy học sinh chưa có kỹ năng xử lý nhanh các yêu cầu trong bài
toán trắc nghiệm, còn giáo viên khó khăn nhất là ở khâu ra đề. So với
trước đề dài hơn rất nhiều, mỗi đề có bốn phương án để lựa chọn. Phương
án đúng thì không khó mà khó ở “phương án nhiễu”. Nếu như chúng ta
dựa vào đáp án đúng để chọn đáp án nhiễu theo kiểu tương tự, hoặc gần
giống thì không mất thời gian nhiều. Tuy nhiên đề kiểm tra như vậy các
em rất dễ loại trừ đáp án sai và như vậy ta sẽ không đánh giá được học sinh
theo yêu cầu.
Mặt khác, mỗi yêu cầu bài toán có đưa ra bốn phương án lựa chọn,
trong đó có một phương án lựa chọn đúng, ba phương án gây nhiễu. Các
phương án nhiễu được xây dựng dựa trên những sai lầm mà học sinh
thường mắc phải khi giải toán. Vì vậy mà khi học sinh tính toán thấy có
kết quả giống một trong bốn phương án đề cho là lựa chọn ngay và tin
tưởng đó là đáp án đúng.
Đặc biệt phần tính thể tích thể khối chóp và khối lăng trụ là một phần
khó và học sinh dễ “mắc sai lầm” nhất. Trước đây khi thi tự luận, mỗi lần
cho học sinh làm bài kiểm tra, tôi đã chấm và chữa bài rất kỹ. Qua đó biết
được những sai lầm mà các em thường mắc phải khi làm bài tập phần này.
Vậy làm sao để trang bị cho học sinh có được kỹ năng tốt nhất, hạn
chế tối đa những sai lầm trong việc giải toán phần này là điều tôi vô cùng
trăn trở! Trong quá trình giảng dạy tôi đã cho học sinh luyện nhiều đề trắc
nghiệm về mảng kiến thức “tính thể tích khối chóp và thể tích khối lăng
trụ”. Thực tế trong các đề minh họa của Bộ giáo dục năm học 2016 – 2017,
ta thấy đây là một phần rất quan trọng.
Được phân công giảng dạy hai lớp 12 trong năm học đầu tiên cải cách
về thi cử, với yêu cầu công việc và vấn đề mình đang trăn trở tôi đã nghiên
cứu đề tài “phân tích các phương án nhiễu trong một số bài toán tính
thể tích khối chóp và khối lăng trụ”
2. Mục đích nghiên cứu
Qua nhiều năm giảng dạy, nắm rõ được sai lầm mà các em mắc phải
trong chuyên đề “tính thể tích khối chóp và khối lăng trụ”. Hơn nữa, đây là
phần kiến khó nên học sinh đã gặp phải rất nhiều khó khăn trong việc tìm
ra phương án đúng. Các em đã mắc phải rất nhiều sai lầm do tính toán,
hoặc sai lầm do chưa hiểu rõ bản chất bài toán. Để phần nào giúp các em
1
Để tải trọn bộ chỉ với 50k, vui lòng liên hệ qua Zalo 0898666919 hoặc Fb: Hương Trần